Kpss Ders Notları

Risaletü’n Nushiyye Detaylı Konu Anlatımı Eserin Yazarı: Yunus Emre Risaletü'n Nushiyye'nin yazarı Yunus Emre 'dir. yüzyılın sonları ile 14. yüzyılın başlarında yaşamış olan Yunus Emre, Türk tasavvuf edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. Tasavvuf anlayışını ve insan sevgisini sade ve samimi bir dille anlatmıştır. Yunus Emre'nin Türkçeyi kullanımındaki başarısı, Anadolu'da halk edebiyatının gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Risaletü’n Nushiyye'nin Genel Özellikleri Tür: Öğüt kitabı (nasihatname) ve didaktik bir mesnevi. Dil: Eser, Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmıştır. Bicim: Mesnevi tarzında yazılmış olup aruz ölçüsü kullanılmıştır. Beyit Sayısı: Yaklaşık 573 beyit ve bazı bölümlerinde dörtlükler bulunur. Nazım Birimi: Genellikle beyitlerdir. Ölçü: Aruz ölçüsü ile yazılmıştır (Me-fulü, Me-fa-î-lün kalıbı). Tema: Ahlak, erdem, tasavvuf, dünya ve ahiret hayatı, insanın manevi yolculuğu. Eserin Amacı ve Konusu Nasihatname: Risal...

Vitray , Türk-İslam sanatında önemli bir dekoratif sanat dalıdır. Cam boyama sanatı olarak bilinir ve genellikle cam yüzeyler üzerinde desenler oluşturularak estetik bir görünüm elde edilir. İşte Türk-İslam devletlerinde vitray hakkında detaylı bir inceleme: Vitray Nedir? Vitray , cam parçalarının boyanması veya renkli camların bir araya getirilmesiyle oluşturulan dekoratif bir sanattır. Bu sanat dalı, ışığın renklerle oyununu kullanarak iç mekânlara estetik ve sembolik bir anlam kazandırır. Türk-İslam sanatında vitraylar, camlara çeşitli motifler, desenler ve yazılar işlenerek yapılır. Türk-İslam Devletlerinde Vitray Sanatı Türk-İslam devletlerinde vitray , genellikle camiler, saraylar, medreseler ve türbeler gibi mimari yapılarda kullanılmıştır. Vitray sanatı , Anadolu Selçukluları ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde en gelişmiş dönemlerini yaşamıştır. İslam sanatında insan ve hayvan figürlerinin kullanımı sınırlı olduğu için, vitraylarda daha çok geometrik desenler, bit...

İcazetname , Türk-İslam devletlerinde diploma anlamına gelen bir belgedir. İcazetname, bir kişinin belirli bir alanda eğitimini tamamladığını, o alanda yeterlilik kazandığını ve yetki sahibi olduğunu gösteren resmi bir belgedir. Aşağıda icazetname kavramına dair detaylı bir inceleme bulabilirsiniz: İcazetname Nedir? İcazetname , Arapça "icazet" kelimesinden türemiş olup izin, yetki anlamına gelir. Osmanlı döneminde medreselerde verilen eğitimlerin sonunda öğrencilere başarılı olduklarını belgelemek amacıyla verilen resmi bir evraktır. İcazetname , günümüzün diplomalarına veya sertifikalarına karşılık gelir ve mezun olan kişinin bilgi ve yetkinliğini onaylar. İcazetnamenin Tarihsel Gelişimi İlk İslam devletlerinden itibaren dini ilimlerdeki yetkinliği belgelemek amacıyla kullanılmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde medrese eğitiminin bir parçası olarak verilirdi. Medreselerde eğitim gören öğrenciler, belirli bir süre boyunca derslere devam edip derslerde baş...

Guleman-ı Saray Nedir? Guleman-ı Saray , Türk-İslam devletlerinde hükümdarın kişisel muhafızlığını ve saray hizmetlerini üstlenen özel bir askerî teşkilattır. Bu teşkilat, hükümdarın güvenliğini sağlamak, sarayın asayişini korumak ve özel görevlerde yer almak amacıyla oluşturulmuştur. Guleman-ı Saray'ın Tarihçesi İlk Uygulama: Guleman-ı Saray, Karahanlılar döneminde ortaya çıkmış ve Türk-İslam devletlerinde bir model haline gelmiştir. Karahanlılar, Türk tarihinde İslamiyet'i resmi din olarak kabul eden ilk devlettir ve bu dönemde saray teşkilatları, İslamî kurallara göre yeniden düzenlenmiştir. Karahanlılar'dan Sonra: Guleman-ı Saray teşkilatı, Selçuklular, Gazneliler, Eyyubiler ve Osmanlılar gibi birçok Türk-İslam devletinde de kullanılmış ve geliştirilmiştir. Özellikle Osmanlılarda bu teşkilat, Kapıkulu Ocağı adıyla kurumsal bir yapıya kavuşmuştur. Guleman-ı Saray'ın Görevleri Hükümdarın Güvenliği: Hükümdarın ve sarayın güvenliğini sağlamak en temel görevleri...

  Divan-ı Tuğra ve Tuğracı hakkında daha kapsamlı bilgi aşağıda yer alıyor: 📜 Divan-ı Tuğra Nedir? Divan-ı Tuğra, Osmanlı Devleti'nde devletin resmi belgelerini hazırlayan, mühürleyen ve düzenleyen bürokratik birimdir. Osmanlı bürokrasisinin temel taşlarından biri olan bu kurum, devletin iç ve dış yazışmalarında önemli bir role sahipti. 🔹 Görevleri: Resmi Belgelerin Düzenlenmesi: Devletin ferman, berat, name-i hümayun gibi resmi yazışmalarını hazırlamak. Tuğra Çekme: Padişah adına tuğra çekmek, yani imza atmak. Belgelerin Mühürlenmesi: Belgelerin geçerliliğini sağlamak için mühürleme işlemi yapmak. Ferman ve Berat Hazırlama: Devletin iç ve dış yazışmalarında kullanılacak belgeleri hazırlamak. Devlet Arşivlerinin Düzenlenmesi: Devletin resmi yazışmalarını arşivleyerek kayıt altına almak. 🖋️ Tuğra Nedir? Tuğra, Osmanlı padişahlarının imzası anlamına gelir. Padişah adına resmi belgelerde kullanılır ve devletin gücünü simgeler. 🔹 Tuğranın Bölümleri: Ser (Baş):...

Türk Tarihinin İlk Siyasetname Örneği: Orhun Abideleri Orhun Abideleri Nedir? Orhun Abideleri, 8. yüzyılda Göktürkler (II. Göktürk Kağanlığı) döneminde dikilmiş olan Türk tarihinin en eski yazılı metinleridir. Bu kitabeler, Bilge Kağan , Kültigin ve Tonyukuk adına dikilmiştir. Abideler, Türk dilinin ilk yazılı belgeleri olarak kabul edilir ve aynı zamanda Türk tarihinin ilk siyasetname örneği olarak değerlendirilir. Orhun Abidelerinin Konumu Yer: Moğolistan'ın Orhun Nehri Vadisi'nde bulunur. Keşfi: 1889 yılında Rus bilim adamı Nikolay Mihayloviç Yadrintsev tarafından bulunmuştur. Daha sonra Danimarkalı bilim insanı Vilhelm Thomsen , 1893 yılında Orhun Yazıtları'nın dilini çözmüştür. Orhun Abidelerinin Genel Özellikleri Dil: Eski Türkçe (Göktürk Alfabesi) Tarih: 732-735 yılları arasında dikilmiştir. Yazıtların Adandığı Kişiler: Bilge Kağan: Devletin hükümdarı ve lideridir. Kültigin: Bilge Kağan'ın kardeşi, askeri komutan ve kahramandır. Tonyukuk: Bilg...

Alper Tunga Destanı Detaylı Konu Anlatımı Alper Tunga Destanı'nın Genel Bilgileri Dönemi: İslamiyet öncesi Türk destanları arasında yer alır. Kültürel Bağlam: Saka (İskit) Türklerine ait bir destandır. Kapsam: Destan, Saka Türklerinin kahramanı olan Alper Tunga'nın hayatını, kahramanlıklarını, savaşlarını ve ölümünü anlatır. Dil ve Anlatım: Destanın orijinal metni günümüze ulaşamamıştır; parçalar hâlinde yer alır ve genellikle rivayetler şeklinde aktarılır. Kaynaklar: Destan hakkındaki bilgiler, Divânu Lügâti't-Türk (Kaşgarlı Mahmud), Şehnâme (Firdevsi) gibi eserlerden elde edilmiştir. Alper Tunga Kimdir? Gerçek Kişiliği: Tarihi kaynaklara göre Alper Tunga, MÖ 7. yüzyılda yaşamış bir Saka hükümdarıdır. İran kaynaklarında: "Efrasiyab" adıyla anılır. Karakter Özellikleri: Cesur, bilge, adaletli ve kahraman bir hükümdar olarak tanımlanır. Destandaki Rolü: Türk milletini düşmanlara karşı koruyan, zaferler kazanan, stratejik dehası ve liderliğiyle ...

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Tudun Tudun Nedir? İslamiyet Öncesi Türk devletlerinde Tudun , vergi memuru olarak görev yapan bir devlet görevlisidir. Ancak Tudun'un görevleri sadece vergi toplamakla sınırlı değildir; aynı zamanda devletin temsilcisi olarak görev yapar ve bazı yönetim işlerini de yerine getirir. Tudunlar, ekonomik kontrol, vergi tahsili ve yerel yönetim gibi konularda yetkili kişilerdir. Tudun'un Görevleri Vergi Toplama: Tudunlar, devlet adına halktan vergileri toplamakla sorumludur. Toplanan vergiler genellikle hayvancılık ve tarımla uğraşan topluluklardan alınırdı. Ekonomik Kontrol: Ülkedeki ticaret yollarının kontrolünü sağlamak ve ticari faaliyetleri denetlemek Tudunların görevleri arasındadır. İdari Görevler: Tudunlar, merkezî hükümetin taşrada yetkilisi olarak görev yapar ve devletin emirlerini uygular. Bazı bölgelerde vali benzeri bir yetkiye sahip olmuşlardır. Halk ile Devlet Arasında Bağ: Tudunlar, halkın sorunlarını merkeze ileterek i...

Avrupa Hunlarında Meclis: Seçkinler Meclisi Seçkinler Meclisi Nedir? Avrupa Hunlarında devlet işlerinin yürütülmesinde danışma ve karar alma organı olarak görev yapan meclise "Seçkinler Meclisi" denir. Bu meclis, devletin yönetiminde hükümdara destek olan, önemli ve etkili kişilerin bir araya geldiği bir yapıdır. Seçkinler Meclisi'nin Yapısı Üyeler: Seçkinler Meclisi, genellikle soylulardan, askeri komutanlardan, devlet ileri gelenlerinden ve boy beylerinden oluşur. Üyeler, toplumda saygınlığı yüksek olan liderlerdir. Liderlik: Meclisin liderliğini genellikle hükümdar yapar. Ancak bazı durumlarda hükümdarın güvendiği ve yetki verdiği kişiler de meclisi yönetebilir. Toplanma Şekli: Meclis, genellikle önemli meselelerin görüşülmesi gerektiğinde toplanır. Bu toplantılar, savaş kararları, diplomatik ilişkiler ve iç politikadaki kritik kararlar için düzenlenir. Seçkinler Meclisi'nin Görevleri Danışma: Hükümdarın karar alma süreçlerinde danışmanlık yapar. Büyük sa...

Tabgaçlar'da meclise "Nazırlar Meclisi" adı verilirdi. Bu meclis, devletin yönetiminde önemli bir rol oynayan danışma organıdır. Nazırlar Meclisi, hükümdara danışmanlık yapar, iç ve dış politikalar hakkında kararlar alır ve devletin idari işlerini düzenlerdi. Nazırlar Meclisi'nin Özellikleri: Üyeler ve Yapı: Meclisin üyeleri, genellikle soylulardan, komutanlardan ve devletin ileri gelenlerinden oluşurdu. Bu kişiler devlet yönetiminde söz sahibiydi. Danışma ve Karar Alma: Hükümdar, önemli devlet meselelerinde meclisin görüşlerini alır ve kararlarını ona göre şekillendirirdi. Ancak son karar genellikle hükümdara aitti. Görevler: Meclis, savaş ve barış kararları, vergi düzenlemeleri, diplomatik ilişkiler gibi devletin önemli konularında etkiliydi. Aynı zamanda adaletin sağlanması ve toplum düzeninin korunmasında rol oynardı. Çin Etkisi: Tabgaçlar, Çin kültürüyle yakın etkileşimde olduklarından, Nazırlar Meclisi'nin işleyişinde Çin bürokrasisinin etkisi görül...

 Anadolu'ya sefer düzenleyen ikinci Türk devleti Sabirler 'dir. İlk sefer düzenleyenler ise İskitler (Sakalar) olmuştur. Şimdi Sabirler ve Anadolu seferlerini daha ayrıntılı inceleyelim: Sabirler Kimdir? Sabirler, Hun İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından Karadeniz'in kuzeyine göç eden bir Türk boyu dur. 5. yüzyılın sonları ve 6. yüzyılın başlarında Hazar Denizi'nin kuzeyinde yaşamışlardır. Güçlü bir askeri yapıya sahip olan Sabirler, Bizans, Sasaniler ve diğer kavimlerle temas kurmuşlardır. Özellikle Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu ile mücadeleler yaşamışlardır. Sabirler'in Anadolu Seferleri Sabirler, 6. yüzyılda Anadolu'ya akınlar düzenlemişlerdir. Bu dönemde, Karadeniz'in kuzeyinden hareket eden Sabirler, Bizans topraklarına saldırılar gerçekleştirmişlerdir. Anadolu'ya yönelik akınlar , genellikle yağma amacıyla yapılmış, geniş kapsamlı bir fetih hareketi olmamıştır. Sabirler, Bizans'ın doğu sınırlarına saldır...

Bizans Ordusunda Paralı Askerlik Yapan Türk Topluluğu: Peçenekler Peçenekler Kimdir? Peçenekler, Orta Asya kökenli bir Türk boyudur. Göçebe bir yaşam tarzı benimsemiş olan Peçenekler, 8. yüzyıldan itibaren Hazar Denizi'nin kuzeyinden Karadeniz steplerine doğru göç etmişlerdir. Karadeniz'in kuzeyinde geniş bir alana yayılarak burada uzun süre varlık göstermişlerdir. Bizans ve Peçenekler Arasındaki İlişkiler İlk Temaslar: Bizans İmparatorluğu, Peçeneklerle ilk temaslarını 9. yüzyılda gerçekleştirmiştir. Bu dönemde Bizans, Peçenekleri doğudan gelen diğer Türk boylarına (Oğuzlar ve Kumanlar gibi) karşı bir tampon bölge olarak kullanmıştır. Paralı Askerlik: Peçenekler, Bizans ordusunda paralı asker olarak görev almıştır. Bizans, özellikle sınır bölgelerini savunmak ve çeşitli seferlerde askerî güç olarak kullanmak amacıyla Peçeneklerden destek almıştır. Diplomatik İlişkiler: Bizans, Peçeneklerle diplomatik ilişkiler kurarak onları diğer düşmanlarına karşı bir denge unsuru olar...

Türklerin Bizans ile İlk İlişkileri: Göktürkler Dönemi Göktürkler Kimdir? Göktürkler, Orta Asya'da 552 yılında kurulmuş olan, Türk tarihinin ilk "Türk" adını resmî olarak kullanan devletidir. Bumin Kağan tarafından kurulan Göktürk Devleti, kısa sürede genişlemiş ve güçlü bir siyasi yapı oluşturmuştur. Doğu ve Batı olmak üzere iki kola ayrılan Göktürkler, geniş bir coğrafyada etkili olmuşlardır. Bizans ve Göktürkler Arasındaki İlk Temas Düşman Ortaklığı: Göktürkler, Batı yönünde ilerlerken Sasani İmparatorluğu ile karşı karşıya gelmişlerdir. Sasani İmparatorluğu ise Bizans İmparatorluğu'nun ezeli düşmanıydı. Bu nedenle Göktürkler ve Bizans, ortak düşmanlarına karşı iş birliği yapma fırsatı bulmuşlardır. Diplomatik İlişkiler: Göktürkler, Bizans İmparatorluğu ile ilk diplomatik ilişkilerini 6. yüzyılın ortalarında kurmuşlardır. Bu dönemde Göktürkler, İpek Yolu'nun kontrolünü ele geçirmek için Sasani İmparatorluğu ile rekabete girmiştir. Bu durum, Bizans ile G...