Anayasa Mahkemesinde İptal Davası

 

Anayasa Mahkemesinde İptal Davası

---

İptal Davasının Tanımı:

Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açılmasıdır.

---

İptal Davası Açma Hakkına Sahip Olanlar:

1. Cumhurbaşkanı
2. Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu
3. TBMM üye tamsayısının en az beşte biri oranındaki milletvekilleri

---

İptal Davası Açma Süresi:

• İptali istenen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya TBMM İçtüzüğü, Resmî Gazete'de yayımlandıktan sonra 60 gün içinde iptal davası açılabilir.
• 60 günlük süre geçtikten sonra iptal davası açma hakkı sona erer.

---

Anayasaya Aykırılığın Diğer Mahkemelerde İleri Sürülmesi:

1. Bir mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin Anayasaya aykırı olduğunu düşünürse ya da taraflardan biri ciddi bir aykırılık iddiasında bulunursa:
   • Davayı geri bırakır ve Anayasa Mahkemesi'ne başvurur.
2. Mahkeme, aykırılık iddiasını ciddi görmezse, bu iddia temyiz merciinde esas hükümle birlikte incelenir.

---

Anayasa Mahkemesinin Karar Süresi:

• Anayasa Mahkemesi, işin kendisine gelişinden itibaren 5 ay içinde kararını vermek zorundadır.
• 5 ay içinde karar verilmezse, mahkeme mevcut kanun hükümlerine göre davayı sonuçlandırır.
• Ancak Anayasa Mahkemesinin kararı, esas hakkındaki karar kesinleşmeden önce çıkarsa, mahkeme bu karara uymak zorundadır.

---

Aynı Kanun Hükmünün Tekrar Aykırılık İddiası:

• Anayasa Mahkemesi, bir kanun hükmüne ilişkin ret kararı verirse ve bu karar Resmî Gazete'de yayımlanırsa, 10 yıl boyunca aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz.

---

KPSS İçin Önemli Notlar:

1. İptal davası açma süresi: 60 gün
2. Anayasa Mahkemesi'nin karar süresi: 5 ay
3. Ret kararından sonra 10 yıl aynı konu için başvuru yapılamaz.
4. İptal davası açma hakkına sahip olanlar ve mahkemelerde anayasaya aykırılık iddiasının ileri sürülmesi çok sorulan konulardır.
5. İptal davası, kanunların şekil ve esas bakımından Anayasaya uygunluğunu denetler.

---