Çanakkale Cephesi
Çanakkale Cephesi
Çanakkale Cephesi'nin Açılma Nedenleri:
- İtilaf Devletleri'nin amaçları:
- Rusya’ya yardım götürmek: Boğazlar yoluyla Rusya'ya silah, mühimmat ve erzak desteği sağlamak.
- İstanbul'u almak: Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak ve merkezi otoritesini zayıflatmak.
- Tarafsız Balkan devletlerini yanlarına çekmek: Özellikle Yunanistan ve Romanya'nın savaşa dahil edilmesini sağlamak.
- Osmanlı Devleti'nin stratejisi:
- Çanakkale Boğazı'nı savunarak İstanbul'u ve başkenti korumak.
- Savaşa girmiş olmanın yükümlülüklerini yerine getirmek.
Çanakkale Cephesi'nin Gelişimi:
- 18 Mart 1915: İtilaf Devletleri donanmaları Çanakkale Boğazı'ndan geçmek için büyük bir saldırı başlattı. Ancak Nusret Mayın Gemisi'nin döşediği mayınlar, İtilaf donanmasına ağır hasar verdi.
- Kara savaşları: Deniz harekâtından sonuç alamayan İtilaf Devletleri, kara harekâtına başladı.
- Anafartalar, Conkbayırı, Arıburnu ve Seddülbahir cephelerinde şiddetli çatışmalar yaşandı.
- Mustafa Kemal'in önemi: Mustafa Kemal, özellikle Conkbayırı ve Anafartalar'daki başarılarıyla dikkat çekmiş, askerlerine söylediği "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum." sözü savaşın seyrini değiştirmiştir.
- Osmanlı zaferi: İtilaf Devletleri, ağır kayıplar vererek Çanakkale'yi geçememiş ve geri çekilmek zorunda kalmıştır.
Çanakkale Cephesi'nin Sonuçları:
- Osmanlı Devleti'nin savaştığı tek başarılı cephe olarak tarihe geçti.
- Rusya'ya yardım ulaştırılamadığı için Rusya'da ekonomik kriz ve iç karışıklıklar yaşandı.
- 1917 Bolşevik İhtilali çıktı ve Rusya savaştan çekildi.
- Rusya'nın savaştan çekilmesiyle Brest-Litovsk Antlaşması imzalandı.
- Bulgaristan, İttifak Devletleri'ne katıldı ve Osmanlı ile kara bağlantısı sağlandı.
- I. Dünya Savaşı uzadı ve İtilaf Devletleri'nin planları sekteye uğradı.
- Mustafa Kemal, askeri dehasını gösterdi ve Albay rütbesine yükseldi.
- İngiltere ve Fransa'da büyük bir prestij kaybı yaşandı; sömürgelerindeki otoriteleri sarsıldı.
- Çanakkale Zaferi, Osmanlı'nın moralini yükseltti ve Türk milletinin direnç gücünü ortaya koydu.
Çanakkale Cephesi'nin Önemi:
- Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir sembol haline geldi.
- Mustafa Kemal'in liderlik özellikleri öne çıktı ve gelecekteki milli mücadelenin lideri olarak tanındı.
- Türk edebiyatında ve kültüründe önemli bir yer edindi. Mehmet Akif Ersoy'un "Çanakkale Şehitlerine" şiiri, bu zaferin manevi önemini yansıtan en güzel eserlerden biridir.
Çanakkale Zaferi ve Dünya Tarihine Etkileri:
- İngiliz Savaş Bakanı Churchill büyük bir prestij kaybına uğradı.
- Avustralya ve Yeni Zelanda'nın (ANZAC) bağımsızlık hareketleri üzerinde etkili oldu.
- Çanakkale'deki kayıplar, İngilizlerin Hindistan ve Ortadoğu'daki sömürgelerinde huzursuzluklara neden oldu.
- Türk milletinin bağımsızlık ruhu, Çanakkale Zaferi'yle daha da güçlendi ve ilerleyen süreçte Kurtuluş Savaşı'na zemin hazırladı.
KPSS İçin Önemli Notlar:
- Çanakkale Cephesi, Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'nda kazandığı tek cephe olması sebebiyle KPSS'de sıkça sorulan konulardandır.
- Mustafa Kemal'in bu cephedeki başarıları, millî mücadelenin lideri olarak öne çıkmasına zemin hazırlamıştır.
- Nusret Mayın Gemisi ve 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi tarihleri önemlidir.
Yorumlar
Yorum Gönder