Ceza Hukuku

 

Ceza Hukuku

KPSS'de Ceza Hukuku konusundan genellikle temel ilkeler, suçun unsurları ve ceza ehliyetiyle ilgili sorular gelir. Bu yüzden konuyu iyi anlamak ve temel kavramları bilmek önemlidir. Aşağıda ceza hukukuna dair detaylı bilgileri paylaştım.

Ceza Hukuku Nedir?

• Ceza hukuku, toplumsal düzeni sağlamak, suç işlenmesini önlemek ve suç işleyenleri cezalandırmak amacıyla oluşturulan bir hukuk dalıdır.
• Suçları tanımlar, cezaları belirler, infaz süreçlerini düzenler ve suçluların haklarını korur.

Ceza Ehliyeti

Ceza ehliyeti, bir kişinin işlediği suç nedeniyle cezalandırılabilme yeteneğini ifade eder. Türkiye'de ceza ehliyeti yaşa göre değerlendirilir:

1. Normal Kişilerde Ceza Ehliyeti

• 0-12 Yaş: Ceza ehliyeti yoktur. (Suç işlese dahi ceza verilmez.)
• 12-15 Yaş: Ayırt etme gücü yoksa ceza ehliyeti yoktur. Ayırt etme gücü varsa indirimli ceza uygulanır.
• 15-18 Yaş: İndirimli ceza uygulanır.
• 18 Yaş ve Üstü: Tam ceza uygulanır.

2. Sağır ve Dilsizlerde Ceza Ehliyeti

• 0-15 Yaş: Ceza ehliyeti yoktur.
• 15-18 Yaş: Ayırt etme gücü yoksa ceza ehliyeti yoktur. Ayırt etme gücü varsa indirimli ceza uygulanır.
• 18-21 Yaş: İndirimli ceza uygulanır.
• 21 Yaş ve Üstü: Tam ceza uygulanır.

Ceza Hukukunun Temel İlkeleri

1. Kanunilik İlkesi: Suç ve cezalar ancak kanunla belirlenir. Kanunda yazılı olmayan bir fiil suç kabul edilemez.
2. Cezaların Şahsiliği İlkesi: Suçun cezası sadece suçu işleyen kişiye uygulanır. Başkaları etkilenmez.
3. Aleyhe Yasanın Geçmişe Uygulanmaması İlkesi: Suç işlendiği tarihteki ceza kanununa göre değerlendirilir. Sonradan gelen daha ağır bir ceza uygulanmaz.
4. Kusursuz Ceza Olmaz İlkesi: Kişi kasıtlı veya kusurlu davranmadıkça cezalandırılmaz.
5. Hümanizm İlkesi: Cezalandırmada insan onuruna uygunluk gözetilir.
6. Örf ve Adetlere Dayanarak Suç Oluşturma Yasağı: Geleneklere dayanarak suç tanımlanamaz ve ceza verilemez.
7. İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç Oluşturma Yasağı: Yönetmelik, genelge gibi idari düzenlemelerle suç tanımlanamaz.
8. Kıyas Yapılamaz İlkesi: Cezalandırma amacıyla kanunlarda kıyas yapılamaz.

Suçun Temel Kavramları

• Kast: Suçun bilerek ve isteyerek işlenmesidir.
  • Doğrudan Kast: Kişinin sonucu doğrudan istemesi.
  • Olası Kast: Kişinin sonucu öngörmesine rağmen hareketine devam etmesi.
• Taksir: Dikkatsizlik, özensizlik veya tedbirsizlik nedeniyle suç işlenmesidir.
  • Basit Taksir: Hafif bir dikkatsizlik sonucu suç işlenmesi.
  • Bilinçli Taksir: Suç işleme olasılığı bilindiği halde hareketin devam etmesi.
• Fail: Suçu işleyen kişidir.
• Fiil: Suçun işlenmesine neden olan hareket veya eylemdir.

Ceza Hukukunda Yaptırımlar

• Hapis Cezaları: Kişinin özgürlüğünden mahrum bırakılması.
• Adli Para Cezaları: Belirli bir miktarda para ödemesi.
• Tedbirler: Suçluya yönelik rehabilite edici uygulamalar.

Örnek Sorular

1. 16 yaşındaki bir çocuk, arkadaşına zarar verirse hangi ceza ehliyetine göre yargılanır?
Cevap: Ayırt etme gücüne sahipse indirimli ceza uygulanır.

2. Aşağıdakilerden hangisi ceza hukukunun temel ilkelerinden biri değildir?
a) Kanunilik İlkesi
b) Kıyas Yapılamaz İlkesi
c) Objektif Sorumluluk İlkesi
Cevap: c) Objektif Sorumluluk İlkesi