CUMHURBAŞKANININ CEZAİ SORUMLULUĞU

 

CUMHURBAŞKANININ CEZAİ SORUMLULUĞU

Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu, görevdeki en yüksek makam sahibi olarak özel kurallara tabi tutulur. Bu kurallar, Cumhurbaşkanının görevini yerine getirirken işlediği suçlar için uygulanır. KPSS'de özellikle soru olarak karşınıza çıkabilir. Bu nedenle detaylı bir şekilde anlamak önemlidir.

---

1. Soruşturma Açılması

• Soruşturma Talebi: Cumhurbaşkanının bir suç işlediği iddiasıyla, TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun (301 milletvekili) yazılı önergesiyle soruşturma açılması istenebilir.
• Önergenin Görüşülmesi: TBMM, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür.
• Soruşturma Kararı: Üye tam sayısının beşte üçünün (360 milletvekili) gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verilir.

---

2. Soruşturma Komisyonu

• Komisyonun Oluşumu: TBMM’deki siyasi partiler, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı kadar aday gösterir.
• Seçim Usulü: Her siyasi partinin adayları arasından ad çekme yoluyla 15 kişilik bir komisyon oluşturulur.
• Komisyonun Çalışma Süresi: Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar.
  • Bu süre içinde tamamlanamazsa, bir aylık ek süre verilir.

---

3. Genel Kurulda Görüşme ve Yüce Divana Sevk

• Komisyon Raporunun Dağıtımı: Rapor Meclis Başkanlığına sunulduktan sonra 10 gün içinde dağıtılır.
• Genel Kurul Görüşmesi: Raporun dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurul’da görüşülür.
• Yüce Divana Sevk: Üye tam sayısının üçte ikisinin (400 milletvekili) gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alınır.

---

4. Yüce Divan Yargılaması

• Yargılama Süresi: Yüce Divan, yargılamayı 3 ay içinde tamamlar.
• Ek Süre: Gerekirse bir defaya mahsus olmak üzere 3 aylık ek süre verilir.
• Yargılama Sonucu: Yüce Divan tarafından seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilirse, Cumhurbaşkanının görevi sona erer.

---

5. Seçim Kararı Alma Yetkisi

• Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz.

---

6. Görev Süresi ve Sonrasında Sorumluluk

• Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu süre boyunca işlediği iddia edilen suçlar için, görevi sona erdikten sonra da aynı soruşturma usulleri uygulanır.
• Bu durum, Cumhurbaşkanının görev süresi boyunca hukuki dokunulmazlığının sınırsız olmadığı anlamına gelir.

---

Özet Tablo: Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu

Konu	Açıklama
Soruşturma Talebi	TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun önergesiyle (301 milletvekili) istenir.
Soruşturma Kararı	Üye tam sayısının beşte üçünün (360 milletvekili) gizli oyuyla alınır.
Komisyon Oluşumu	15 kişilik komisyon, ad çekme usulüyle belirlenir.
Komisyon Raporu Süresi	2 ay, gerekirse 1 aylık ek süre verilir.
Genel Kurul Görüşmesi	Raporun dağıtımından sonra 10 gün içinde yapılır.
Yüce Divana Sevk	TBMM üye tam sayısının üçte ikisinin (400 milletvekili) gizli oyuyla sevk edilir.
Yüce Divan Yargılaması	3 ay içinde tamamlanır, gerekirse 3 aylık ek süre verilir.
Seçim Kararı Alma Yetkisi	Hakkında soruşturma açılan Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz.
Görev Süresi Sonrası Sorumluluk	Görevi sona erdikten sonra da aynı usuller uygulanır.

---

Anahtar Noktalar

• Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu oldukça detaylı düzenlenmiştir.
• Yüce Divan yargılaması ve soruşturma açma süreci KPSS'de dikkat edilmesi gereken önemli konulardır.
• Cumhurbaşkanı hakkında soruşturma açılmasına karar verilirse, seçim kararı alamayacağı bilgisi çok önemlidir.