Cumhuriyet Halk Fırkası

 

Cumhuriyet Halk Fırkası (Cumhuriyet Halk Partisi - CHP)

Kuruluşu ve Genel Özellikleri:

• Kuruluş Tarihi: 9 Eylül 1923
• Kurucu: Mustafa Kemal Atatürk
• Kurulan İlk Siyasi Partidir: Türkiye’deki ilk siyasi parti olarak kurulmuştur.
• İlk Adı: Halk Fırkası olarak kurulan parti, 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası adını almış, 1935’te ise Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) olmuştur.
• İlk Genel Başkanı: Mustafa Kemal Atatürk
• Temel Dayanağı: Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri’nin devamıdır.

CHP’nin Benimsediği İlkeler:

Cumhuriyet Halk Fırkası, Atatürk İlkeleri doğrultusunda kurulmuş ve tüm ilkeleri savunmuştur:

1. Cumhuriyetçilik
2. Halkçılık
3. Milliyetçilik
4. Devletçilik (Ekonomide devletin öncülüğünü savunmuştur.)
5. Laiklik
6. Devrimcilik
7. Bir dönem Parti Programında yer alan ancak sonradan kaldırılan iki ilke:
   • Köycülük
   • Liberalizm (Serbest Ekonomi Politikaları)

CHP’nin Tarihindeki Önemli Gelişmeler:

• İlk Kurultayı: Sivas Kongresi kabul edilir.
• En Uzun Süre İktidarda Kalan Parti: Tek parti dönemi boyunca (1923-1946) ve çok partili dönemde bazı zaman dilimlerinde iktidarda kalmıştır.
• Çok Partili Hayata Geçişte CHP: 1946’da Demokrat Parti’nin (DP) kurulmasıyla Türkiye’de çok partili hayata geçiş süreci başlamıştır.
• 1946 Seçimleri: CHP’nin kazandığı ancak tartışmalı seçim olarak tarihe geçen seçimdir.
• 1950 Seçimleri: CHP, Demokrat Parti’ye karşı seçimi kaybetmiş ve iktidarı bırakmıştır.

KPSS İçin Önemli Notlar:

• Kurulan ilk siyasi partidir.
• Sivas Kongresi parti kurultayı olarak kabul edilmiştir.
• Atatürk İlkeleri’nin tamamını benimseyen partidir.
• Ekonomide Devletçiliği savunmuştur.
• En uzun süre iktidarda kalan partidir.
• 1946’da çok partili hayata geçiş sürecine tanıklık etmiştir.