Danişmentliler

Danişmentlilerin Kuruluşu

• Kurucusu: Danişment Gazi (Danişmendoğlu Ahmet Gazi)
• Kuruluş Tarihi: 1080
• Kurulduğu Bölgeler: Kayseri, Sivas, Tokat, Malatya ve çevresi
• Başkenti: İlk başkent Niksar'dır. Daha sonra Sivas ve Kayseri merkez olarak kullanılmıştır.
• Önemi: Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulan en güçlü ve etkili Türk beyliğidir.

Siyasi Tarih ve Gelişmeler

• Danişment Gazi, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya yerleşen Türk komutanlarından biridir.
• Haçlı Seferleri döneminde Haçlılara karşı Anadolu'nun savunulmasında önemli roller üstlenmişlerdir.
• Bizans ve Haçlılar ile mücadele ederek topraklarını korumuş ve genişletmişlerdir.
• Melik Danişment Gazi, Bizans ve Haçlılara karşı kazandığı zaferlerle ün kazanmıştır.
• 1178 yılında II. Kılıç Arslan yönetimindeki Türkiye Selçuklu Devleti tarafından yıkılmışlardır.

Danişmentlilerin Kültür ve Medeniyete Katkıları

• Danişmentliler, bilim, eğitim, sanat ve mimaride önemli eserler bırakmışlardır.
• Anadolu'da ilk medreseleri kurarak eğitim alanında öncülük etmişlerdir.
• İslam kültürünün Anadolu'ya yerleşmesine ve gelişmesine büyük katkı sağlamışlardır.

Mimari ve Sanat

• Danişmentliler, Anadolu'da kalıcı eserler bırakarak Türk-İslam mimarisinin temelini oluşturmuşlardır.
• Anadolu'nun ilk medresesini inşa etmişlerdir.
• Mimari eserlerinde taş işçiliği ve süslemeler öne çıkar.

Önemli Eserleri:

• Yağıbasan Medresesi: Anadolu'nun ilk medresesi olarak kabul edilir. Tokat ve Niksar'da iki farklı Yağıbasan Medresesi bulunmaktadır.
• Niksar Ulu Camii: Danişmentliler döneminde yapılan önemli bir camidir.
• Kayseri Ulu Camii: Danişmentli dönemine ait olan ve günümüzde de varlığını sürdüren bir yapıdır.
• Çukur Medrese: Sivas'ta yer alır ve Danişmentlilerin önemli eğitim kurumlarından biridir.
• Tokat Kalesi: Danişmentlilerin askeri amaçla kullandığı önemli bir yapıdır.

Danişmentlilerin Yıkılışı

• Danişmentliler, Türkiye Selçuklu Devleti'nin Anadolu'da siyasi birliği sağlama sürecinde güç kaybetmişlerdir.
• 1178 yılında II. Kılıç Arslan döneminde Türkiye Selçuklu Devleti tarafından tamamen yıkılmışlardır.
• Danişmentlilerin yıkılmasıyla birlikte Anadolu'da Selçuklu hâkimiyeti güçlenmiştir.

KPSS İçin Özet

Konu	Bilgi
Kurucusu	Danişment Gazi (Danişmendoğlu Ahmet Gazi)
Kuruluş Yeri	Kayseri, Sivas, Tokat, Malatya
Başkenti	İlk başkent Niksar, ardından Sivas ve Kayseri
Önemli Eserler	Yağıbasan Medresesi (Anadolu'nun ilk medresesi), Niksar Ulu Camii, Kayseri Ulu Camii, Tokat Kalesi
Yıkılış Sebepleri	Türkiye Selçuklu Devleti'nin Anadolu'da siyasi birliği sağlama politikası
Yıkılış Tarihi	1178

📌 KPSS Tarih için önemli not: Danişmentliler, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamışlardır. Özellikle Yağıbasan Medresesi sınavlarda sıkça sorulabilecek detaylardan biridir.