Federal ve Konfederal Devletler

KPSS'de devlet biçimleri konusundan sorular gelir. Bu nedenle, federal ve konfederal devlet yapılarının özelliklerini, farklarını ve örneklerini iyi anlamak önemlidir.

Birleşik Devlet Nedir?

Birleşik devletler, birden fazla siyasi birimin bir araya gelerek oluşturduğu devlet yapılarıdır. Bu yapıların temel özellikleri, yönetim biçimi ve yetki paylaşımı açısından farklılık gösterir.

Federal Devlet

Federal devletler, merkezi hükümet ile özerk birimler (eyaletler veya bölgeler) arasında yetkilerin ve sorumlulukların paylaşıldığı bir devlet yapısıdır.

Federal Devletlerin Özellikleri:

Merkezi hükümet ve özerk birimler (eyaletler, bölgeler) arasında yetki paylaşımı vardır.
Anayasa ile merkezi ve yerel yönetimlerin görev ve yetkileri net olarak belirlenmiştir.
Merkezi hükümet genellikle savunma, dış ilişkiler ve para politikası gibi ulusal konularda yetkilidir.
Eyaletler veya bölgeler, eğitim, sağlık, yerel yönetim gibi iç işlerde geniş yetkilere sahiptir.
Federal devletlerde çift meclisli bir yapı bulunabilir: Merkezi meclis ve eyalet meclisleri.
Anayasada yapılan değişikliklerde hem merkezi hükümetin hem de eyaletlerin onayı gerekebilir.

Federal Devletlere Örnekler:

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
Almanya
Kanada
Avustralya
İsviçre

Konfederal Devlet

Bağımsız devletlerin belirli konularda iş birliği yapmak amacıyla oluşturduğu bir siyasi yapıdır. Konfederal devletlerde üyeler kendi bağımsızlıklarını korur ve gevşek bir birliğe sahiptir.

Konfederal Devletlerin Özellikleri:

Bağımsız devletlerin oluşturduğu bir birliktir.
Ortak bir merkezi hükümet bulunur ancak bu hükümetin yetkileri sınırlıdır.
Üye devletler egemenliklerini büyük ölçüde korur.
Ortak hükümet, üye devletlerin onayı olmadan karar alamaz.
Her devlet kendi iç işlerinde tamamen bağımsızdır.
Anlaşmazlık durumunda merkezi hükümetin bağlayıcı kararlar alma yetkisi zayıftır.

Konfederal Devletlere Örnekler:

Avrupa Birliği: Her ne kadar federal özellikler gösterse de konfederal bir yapıya daha yakındır.
İsviçre: Tarihsel olarak konfederal yapıdaydı ancak günümüzde federal bir yapıya geçmiştir.
Eski Amerika Konfederasyonu: Bağımsızlık Savaşı öncesi dönemdeki yapıdır.
Eski Sovyetler Birliği: Dağıldığı dönemde konfederal özellikler göstermiştir.