Hatay Sorunu

 Hatay Sorunu (1921-1939)

Arka Plan:

• I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti'nden ayrılan Hatay (İskenderun Sancağı), Fransa’nın manda yönetimindeki Suriye’ye bırakılmıştır.
• 1921 Ankara Antlaşması ile Hatay, Fransa mandasında kalmış ancak Türk kültür ve kimliği korunmuştur.
• Fransa, 1936 yılında Suriye üzerindeki manda yönetimini kaldırınca, Hatay’ın durumu belirsiz hale gelmiştir.
• Türkiye, Hatay halkının kendi kaderini tayin etmesini savunarak duruma müdahale etmiştir.

Hatay Sorununun Gelişimi:

1. Fransa'nın Suriye Mandasını Kaldırması (1936):

   • Fransa, Suriye'deki manda yönetimini kaldırınca Hatay'ın durumu belirsiz hale geldi.
   • Türkiye, Hatay’ın geleceği hakkında söz sahibi olduğunu belirterek Milletler Cemiyeti'ne başvurdu.

2. Milletler Cemiyeti'nin Müdahalesi:

   • Milletler Cemiyeti, bölgeyi araştırmak üzere General Sandler'i görevlendirdi.
   • General Sandler'in raporu, Hatay halkının çoğunluğunun Türk olduğunu ortaya koydu.
   • Bunun üzerine Hatay'da bağımsız bir yönetim kurulması kararlaştırıldı.

3. Bağımsız Hatay Devleti'nin Kurulması (1938):

   • Hatay'da Türk kimliğini temel alan bağımsız bir devlet kuruldu.
   • Hatay Devleti'nin Cumhurbaşkanı Abdurrahman Melek oldu.
   • Devletin resmi dili Türkçe, bayrağı ise Türkiye Cumhuriyeti bayrağına çok benzer olarak belirlendi.

4. Hatay’ın Türkiye’ye Katılması (1939):

   • 23 Haziran 1939'da Hatay Millet Meclisi, oy birliği ile Türkiye’ye katılma kararı aldı.
   • 29 Haziran 1939'da Türkiye, Hatay'ı resmen topraklarına kattı.
   • Fransa ile yapılan diplomatik görüşmeler sonucu sorun barışçıl bir şekilde çözüldü.

Hatay Sorununun Çözümünde Türkiye'nin Diplomatik Başarıları:

• Atatürk'ün dış politikadaki vizyonu ve Fransa ile kurulan iyi ilişkiler sürecin olumlu ilerlemesini sağladı.
• Almanya'nın Avrupa'daki yayılmacı politikaları, Fransa’nın Türkiye ile iş birliğini güçlendirdi.
• Hatay meselesi, Türkiye’nin uluslararası alandaki diplomatik başarılarının en önemli örneklerinden biridir.

Sonuçlar ve Önemi:

• Misak-ı Milli hedeflerinden biri daha gerçekleşmiştir.
• Hatay’ın Türkiye’ye katılması, Türkiye'nin güney sınırlarını güvence altına almıştır.
• Türkiye'nin uluslararası alandaki itibarı artmış, barışçıl çözüm arayışları takdir toplamıştır.
• Hatay'ın Türkiye'ye katılması, Atatürk'ün hayattaki son büyük başarısı olarak kabul edilir.

KPSS İçin Önemli Notlar:

• Ankara Antlaşması (1921): Hatay, Fransa mandasındaki Suriye’ye bırakıldı.
• General Sandler Raporu: Hatay halkının çoğunluğunun Türk olduğunu ortaya koydu.
• Bağımsız Hatay Devleti: 1938’de kuruldu, 1939'da Türkiye'ye katıldı.
• 29 Haziran 1939: Hatay’ın Türkiye’ye resmen katılması.
• Fransa ve Almanya ilişkileri süreci etkileyen önemli dış faktörlerdir.