Hazarlar Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti hangisidir? Hazarlar’ın kendi dönemlerine verdikleri ad nedir? Hazarlar, Hz. Osman döneminde hangi olayı engellemişlerdir? Müslümanların başında hangi unvanla yöneticiler bulunmuştur?
Hazarlar - Detaylı Konu Anlatımı
1. Hazarların Kuruluşu ve Coğrafi Konumu
- Kuruluş Tarihi: 7. yüzyıl (630'lar civarı)
- Kurucu: Göktürklerin Batı kolundan ayrılan bir Türk boyu olarak ortaya çıkmıştır.
- Başkent: İtil (Astrahan civarı)
- Coğrafi Konum: Hazar Denizi'nin kuzeyi, Karadeniz'in doğusu, Volga ve Don nehirleri arasında yer alır.
- Komşuları: Doğu Avrupa Slavları, Bizans, Abbâsîler, Ruslar ve Peçenekler
🔹 Önemli Not: Hazarlar, stratejik konumları sayesinde hem ticaret hem de siyasi ilişkilerde önemli bir rol oynamışlardır.
2. Hazarların Devlet Yönetimi ve Toplum Yapısı
- Yönetim: İki başlı yönetim sistemi vardır. Hükümdar olan Kağan sembolik bir liderken, asıl yönetim gücüne Bek sahiptir.
- Hazz: Müslümanların başında bulunan yerel yöneticilerdir.
- Askerî Teşkilat: Türk savaşçıları ve Slav askerlerden oluşan karma bir orduya sahiptir.
- Toplum: Çok uluslu ve çok dinli bir toplum yapısına sahiptirler. Türkler, Slavlar, Yahudiler, Müslümanlar, Hristiyanlar ve Paganlar bir arada yaşamıştır.
🔹 Önemli Not: Hazarlar, çok kültürlü yapıları sayesinde hoşgörülü ve barışçıl bir yönetim tarzı benimsemişlerdir.
3. Hazarların Din ve İnanç Sistemi
- Musevilik: Hazarlar, 8. yüzyılda Museviliği resmi din olarak kabul etmişlerdir.
- Bu karar, Hazarların Bizans ve Abbâsîler gibi Hristiyan ve Müslüman devletler arasında tarafsız kalma politikasından kaynaklanmıştır.
- Hazar Kağanı'nın Museviliği Kabulü: Hazar yöneticileri, Museviliği kabul ederek siyasi bir manevra yapmışlardır.
- Çok Dinli Toplum:
- Museviler: Yönetici sınıfın çoğunluğu
- Müslümanlar: Ticaretle uğraşan kesimler
- Hristiyanlar: Bizans ile ilişkilerden dolayı varlık göstermiştir.
- Paganlar: Geleneksel inançlara sahip halklar
🔹 Önemli Not: Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti olarak tarih sahnesinde önemli bir yere sahiptirler.
4. Hazarların Ekonomik ve Kültürel Hayatı
- Ekonomi:
- Ticaret yolları üzerinde bulunmaları sayesinde ekonomik olarak güçlü bir yapıya sahiptirler.
- İpek Yolu: Hazarlar, İpek Yolu ticaretinde önemli bir köprü görevi görmüştür.
- Vergilendirme: Geçişlerden alınan vergiler ekonomiyi güçlendirmiştir.
- Kültür:
- Farklı dinlerin ve milletlerin bir arada yaşaması kültürel çeşitliliği artırmıştır.
- Yazılı kaynaklar genellikle İbrani ve Arap alfabesiyle yazılmıştır.
- Ticaret, tarım ve hayvancılık en önemli ekonomik faaliyetleridir.
🔹 Önemli Not: Hazar Barış Çağı olarak adlandırılan dönemde barış ve istikrar sağlanmıştır.
5. Hazarların Siyasi İlişkileri ve Askerî Mücadeleleri
- Bizans ile İlişkiler: Bizans İmparatorluğu ile ittifaklar kurarak Abbâsîlere karşı mücadele etmişlerdir.
- Abbâsîler ile İlişkiler: Müslüman Arapların Kafkasya üzerinden yaptıkları akınlara karşı Hazarlar savunma yapmıştır.
- Hz. Osman Dönemi: İslam ordularının Kafkaslara doğru ilerlemesini engellemişlerdir.
- Ruslar ve Slavlar: Slav kabileleri ve Ruslarla ticaret yapmışlardır. Ancak Ruslar, ilerleyen dönemlerde Hazarlar için tehdit oluşturmuştur.
🔹 Önemli Not: Hz. Osman döneminde İslamiyet’in Kafkasya üzerinden yayılmasına engel olmuşlardır.
6. Hazarların Yıkılışı
- Rus Saldırıları: 10. yüzyılda Ruslar, Hazarları mağlup ederek başkent İtil’i yağmalamışlardır.
- İç Karışıklıklar: Farklı din ve milletlerin oluşturduğu kozmopolit yapı, iç karışıklıklara neden olmuştur.
- Ekonomik Çöküş: Ticaret yollarının değişmesi, ekonomik zayıflamaya yol açmıştır.
- Yıkılış: 965 yılında Rus Prensi Svyatoslav tarafından son darbe vurulmuş ve devlet yıkılmıştır.
🔹 Önemli Not: Hazarların yıkılması, Karadeniz'in kuzeyindeki siyasi dengeleri değiştirmiştir.
7. Hazarların Türk ve Dünya Tarihindeki Yeri
✅ Museviliği resmi din olarak kabul eden ilk ve tek Türk devletidir.
✅ Çok kültürlü ve hoşgörülü bir yapıya sahip olmuşlardır.
✅ Hazarlar, İslamiyet'in Avrupa'ya yayılmasını engelleyerek İslam coğrafyasında önemli bir tampon bölge oluşturmuşlardır.
✅ Hazar Barış Çağı, Avrupa'da ticaretin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
✅ Yahudi tarihinde önemli bir yere sahiptirler ve bazı Yahudi kaynaklarında "Kaybolmuş On Kabile" olarak adlandırılırlar.
8. KPSS İçin Özet ve Önemli Bilgiler
| Konu | Bilgi | KPSS İçin Önemli Not |
|---|---|---|
| Kuruluş | 7. yüzyıl | Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti |
| Din | Musevilik | Tarafsız bir politika amaçlamışlardır. |
| Ekonomi | Ticaret, İpek Yolu | Vergilendirme sistemiyle güçlü ekonomi |
| Bizans İlişkileri | İttifaklar | Abbâsîlere karşı Bizans ile ittifak yapmışlardır. |
| Yıkılış | 965, Rus Prensi Svyatoslav | Ruslar tarafından yıkılmıştır. |
9. KPSS Çalışma Önerileri:
📌 Hazarların Museviliği kabul etme nedenlerine odaklanın.
📌 Bizans ve Abbâsîler ile ilişkilerini iyi anlayın.
📌 Hazar Barış Çağı'nın ticaret yollarına etkisini inceleyin.
📌 Hazarların İslamiyet'in yayılmasını nasıl engellediğini öğrenin.
📌 Ruslar tarafından nasıl yıkıldığını unutmayın.
İşte Hazarlar konusuyla ilgili soru-cevaplar:
Soru 1: Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti hangisidir?
Cevap: Hazarlar.
Soru 2: Hazarların dönemine ne ad verilir?
Cevap: Hazar Barış Çağı.
Soru 3: Hazarlar hangi dönemde İslamiyet'in yayılmasına engel olmuştur?
Cevap: Hz. Osman dönemi.
Soru 4: Hazarlar döneminde Müslümanların başındaki yöneticiye ne denir?
Cevap: Hazz.
Yorumlar
Yorum Gönder