I. Dünya Savaşı'nın Nedenleri

I. Dünya Savaşı'nın Nedenleri

I. Dünya Savaşı'nın Nedenleri

I. Dünya Savaşı'nın Genel Bilgiler

Tarih: 28 Temmuz 1914 - 11 Kasım 1918
Taraflar:
- İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti, Bulgaristan
- İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya (1915'ten sonra), Japonya, ABD (1917'den sonra)

I. Dünya Savaşı'nın Genel Nedenleri

1. Sömürgecilik Yarışı

Sanayi Devrimi sonrasında Avrupa devletleri, sömürgelerden ham madde ve pazar elde etme arayışına girdi.
Özellikle Almanya ve İtalya gibi geç ulus-devletlerini kuran ülkeler, sömürgecilikte geri kaldıkları için bu rekabeti artırdılar.
İngiltere ve Fransa geniş sömürge imparatorluklarına sahipken, Almanya bu durumu değiştirmek istedi.

2. Milliyetçilik Akımları

Fransız İhtilali'nin etkisiyle yayılan milliyetçilik akımları, Avrupa’da siyasi istikrarsızlıklara yol açtı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu içindeki farklı etnik grupların bağımsızlık istekleri çatışmalara neden oldu.
Balkanlar'da özellikle Sırpların "Büyük Sırbistan" hayali, Avusturya-Macaristan'ı tehdit etti.

3. Devletlerarası Bloklaşmalar

İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti, Bulgaristan
İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya (1915'ten sonra), Japonya, ABD (1917'den sonra)
Almanya’nın giderek güçlenmesi, Fransa ve İngiltere'yi endişelendirdi.
Bloklar arasındaki bu kutuplaşma, savaşın çıkmasını hızlandırdı.

4. Alsas-Loren Sorunu

1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı sonucunda Almanya, Fransa'nın Alsas-Loren bölgesini ele geçirdi.
Fransa, bu bölgeyi geri almak için Almanya’ya karşı düşmanca bir politika izledi.

5. Rusya’nın Sıcak Denizlere İnme Politikası

Rusya, tarih boyunca sıcak denizlere inme hedefini sürdürdü.
Boğazlar ve Balkanlar üzerinde hakimiyet kurmak istiyordu.
Balkanlardaki Panislavizm politikası ile Slav milletlerini kendi çatısı altında toplamaya çalıştı.

6. İtalya'nın Sömürgecilik İstekleri

Almanya ve İtalya, ulusal birliğini geç tamamlayan devletler olarak sömürge yarışına geç katıldılar.
İtalya, Kuzey Afrika'da (özellikle Trablusgarp) ve Akdeniz'de sömürgeler elde etmek istedi.
Trablusgarp Savaşı (1911-1912), İtalya'nın bu isteklerini gerçekleştirme girişimidir.

7. Japonya’nın Uzak Doğu Politikaları

Japonya, Meiji Restorasyonu sonrasında hızla modernleşerek bir güç haline geldi.
Asya'da etkisini artırarak Çin ve Kore üzerindeki hâkimiyetini genişletmek istedi.

8. Ham Madde ve Pazar Arayışı

Sanayi Devrimi'nin yarattığı üretim fazlası, Avrupa devletlerini yeni pazarlar aramaya zorladı.
Özellikle Afrika ve Asya kıtalarında sömürge rekabeti yoğunlaştı.

Savaşın Başlama Nedeni (Kıvılcım Olayı)

28 Haziran 1914'te Saraybosna'da, Avusturya-Macaristan Veliahtı Arşidük Franz Ferdinand, Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip tarafından suikasta uğradı.
Bu suikast, Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'a savaş açmasına ve diğer devletlerin birbirlerine savaş ilan etmelerine neden oldu.
Zincirleme savaş ilanları ile I. Dünya Savaşı başladı.

Blokların Oluşumu

İtilaf Devletleri

İngiltere: Almanya’nın deniz gücüne karşı önlem almak ve sömürgelerini korumak istiyordu.
Fransa: Alsas-Loren’i Almanya’dan geri almak istiyordu.
Rusya: Sıcak denizlere inme ve Balkanlarda Slav birliğini sağlama amacı taşıyordu.
İtalya: Başlangıçta İttifak Devletleri'nde yer aldı, fakat gizli anlaşmalarla İtilaf Devletleri'ne katıldı.

İttifak Devletleri

Almanya: Sömürgecilikte geç kaldığı için yeni topraklar elde etmek istiyordu.
Avusturya-Macaristan: Balkanlardaki milliyetçi hareketlere karşı kendi varlığını korumak istiyordu.
Osmanlı Devleti: Savaşta Almanya'nın yanında yer alarak kaybettiği toprakları geri almak istiyordu.
Bulgaristan: Balkan Savaşları’nda kaybettiği toprakları geri almak istiyordu.

I. Dünya Savaşı'nın Önemi

İlk küresel savaş olarak dünya tarihinde büyük bir yıkım yarattı.
Sömürgecilik dönemi sona erdi, manda ve himaye sistemi başladı.
Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Rusya ve Almanya gibi büyük imparatorluklar yıkıldı.
Yeni devletler kuruldu ve Avrupa'nın siyasi haritası yeniden çizildi.
Milletler Cemiyeti kuruldu, ancak barışı koruma işlevini yerine getiremedi.
II. Dünya Savaşı’nın tohumları bu dönemde atıldı.

Yorumlar