III. Ahmet ve Lale Devri - Detaylı Konu Anlatımı 📚

 

III. Ahmet ve Lale Devri 📚

III. Ahmet ve Lale Devri (1718 - 1730)

• Pasarofça Antlaşması (1718) ile başlayıp Patrona Halil İsyanı (1730) ile sona ermiştir.
• Osmanlı tarihinde, zevk ve eğlencenin öne çıktığı, sanat, edebiyat ve kültürel faaliyetlerin yoğunlaştığı bir dönemdir.
• Bu dönem, Osmanlı Devleti'nin Batı'yı tanımaya başladığı ve Batı'dan bazı yeniliklerin alındığı bir süreçtir.
• "Lale Devri" terimi, dönemin estetik anlayışını ve eğlence yaşamını ifade eder. Bu isim, döneme sonradan Yahya Kemal Beyatlı tarafından verilmiştir.

III. Ahmet'in Sadrazamı: Nevşehirli Damat İbrahim Paşa

• Lale Devri'nin önde gelen isimlerinden biridir.
• Barışçıl bir politika izleyerek Osmanlı'nın Avrupa ile yakınlaşmasını sağladı.
• Batı'ya açılma sürecinin mimarı olarak görülür.

Lale Devri'nin Kültürel ve Bilimsel Gelişmeleri:

Edebiyat:

• Dönemin Şairi: Nedim
  • Lale Devri'nin en önemli şairidir.
  • Şiirlerinde zevk, eğlence ve aşk konularını işler.

Minyatür:

• Levnî:
  • Dönemin ünlü minyatürcüsüdür.
  • Saray hayatını ve eğlenceleri resimlerinde yansıtmıştır.

Matbaa:

• Sait Efendi ve İbrahim Müteferrika tarafından İstanbul'da ilk Türk matbaası kurulmuştur (1727).
• Vankulu Lügati: Matbaada basılan ilk kitaptır.
  • Vankulu Mehmet Efendi tarafından yazılmıştır.

Elçilikler:

• Viyana, Paris, Varşova ve Moskova'ya geçici elçilikler açılmıştır.
• İlk geçici elçi: Yirmisekiz Mehmet Çelebi, Paris'e gönderilmiştir.
  • Sefaretname adlı eseri, Paris izlenimlerini içermektedir.
  • Osmanlı’nın Batı kültürüyle tanışmasında önemli bir role sahiptir.

İlkler ve Yenilikler:

• Çiçek aşısı uygulanmaya başlanmıştır.
• İtfaiye teşkilatının temeli olan Tulumbacılar Ocağı kurulmuştur.
• Batı tarzı mimarinin Osmanlı'ya girişiyle Nur-u Osmaniye Camii inşa edilmiştir.
• Sadabad Kasrı: Batı tarzında yapılan saraylardandır.
• Barok tarzı mimarinin etkileri görülmeye başlanmıştır.

Lale Devri'nin Sona Ermesi:

• Patrona Halil İsyanı (1730):
  • Lale Devri'nin sonunu getirmiştir.
  • İsyan sonucu Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edilmiş, III. Ahmet tahttan indirilmiştir.
  • Tahta I. Mahmut geçmiştir.

KPSS İçin Önemli Notlar:

• İlk Türk matbaası: İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından kurulmuştur.
• Vankulu Lügati: Matbaada basılan ilk eserdir.
• Yirmisekiz Mehmet Çelebi: İlk geçici elçi olarak Paris’e gönderilmiştir.
• Lale Devri'nde askeri ıslahatlar yapılmamıştır.
• Patrona Halil İsyanı Lale Devri'ni sona erdiren olaydır.