III. Mustafa ve Islahatları - 📚

III. Mustafa'nın Saltanatı (1757-1774)

III. Mustafa, Osmanlı Devleti'nin Gerileme Dönemi padişahlarındandır.
Devleti güçlendirmek, mali yapıyı düzeltmek ve askeri alanda modernleşme sağlamak amacıyla köklü ıslahatlar gerçekleştirmiştir.
Padişah olduktan sonra devleti eski güçlü günlerine döndürmek için yoğun çaba göstermiştir.

Koca Ragıp Paşa, dönemin en önemli devlet adamlarından biridir.
Reformların planlanması ve uygulanmasında önemli bir role sahip olmuştur.
Devletin mali yapısını düzeltmek ve askeri alanda Batı'yı örnek almak istemiştir.

Esham Sistemi:
- İlk defa iç borçlanma sistemi olarak ortaya çıkmıştır.
- Hazineye gelir sağlamak amacıyla devlet, yıllık gelirlerine karşılık olarak senetler (esham) satmıştır.
- Devlet tahvili gibi işleyen bu sistem, sonraki dönemlerde Osmanlı maliyesinde sıkça kullanılmıştır.
- KPSS İçin Not: Esham, Osmanlı'da modern anlamda iç borçlanmanın başlangıcıdır.

Deniz Mühendishanesi'nin Açılması (1773):
- Batı tarzı denizcilik eğitimi veren ilk okuldur.
- Deniz subayı yetiştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
- Modern denizcilik teknikleri öğretilmiş, Osmanlı donanmasının güçlenmesi hedeflenmiştir.
Sürat Topçu Ocağı'nın Kurulması:
- Osmanlı ordusunun topçu sınıfını güçlendirmek için oluşturulmuştur.
- Topçuların hızlı, etkin ve modern bir yapıya kavuşması amaçlanmıştır.
- Humbaracı Ocağı'na benzer şekilde, Batı'dan uzmanlar getirilerek eğitim verilmiştir.

Vergi düzenlemeleri yapılarak devletin gelirleri artırılmaya çalışılmıştır.
Hazine gelirlerinin artırılması için israfın önlenmesine yönelik önlemler alınmıştır.
Ticaretin canlandırılması amacıyla tüccarlara kolaylıklar sağlanmıştır.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı:
- Küçük Kaynarca Antlaşması ile son bulmuştur.
- Osmanlı Devleti'nin büyük toprak kayıpları yaşadığı ağır bir antlaşmadır.
- Bu antlaşma, Osmanlı'nın siyasi ve ekonomik olarak daha da zayıflamasına yol açmıştır.
- Rusya'nın Karadeniz'de serbestçe ticaret yapma hakkı kazanması, Osmanlı için büyük bir prestij kaybıdır.

Islahatlar, köklü değişiklikler yerine daha çok durumu kurtarmaya yönelik geçici çözümler olmuştur.
Devletin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar ve askeri başarısızlıklar nedeniyle ıslahatların büyük bir kısmı etkisiz kalmıştır.
Esham Sistemi, ilk modern iç borçlanma olarak önemli bir yenilik olsa da, ilerleyen dönemde kötüye kullanılmıştır.

İlk iç borçlanma sistemi: Esham
İlk Batı tarzı denizcilik okulu: Deniz Mühendishanesi
Askeri modernleşme: Sürat Topçu Ocağı
Koca Ragıp Paşa: Sadrazam olarak önemli bir rol üstlenmiştir.
Küçük Kaynarca Antlaşması: Osmanlı'nın büyük toprak kaybına uğradığı antlaşmadır.