III. Selim Dönemi ve Islahatları 📚

III. Selim'in Saltanatı (1789-1807)

III. Selim, Osmanlı Devleti'nin Gerileme Dönemi padişahlarından biridir.
Batı'nın üstünlüğünü kabul eden ve Batılılaşmayı devlet politikası hâline getiren ilk padişahtır.
Fransız İhtilali'nin etkisiyle ortaya çıkan milliyetçilik akımları döneminde tahtta bulunmuştur.
Hem içerideki askeri ve idari düzenlemeler hem de dış ilişkilerde modernleşme çabaları ile öne çıkmıştır.

Nizam-ı Cedit: III. Selim'in reformlarına verilen genel isimdir.
Askeri, mali, idari ve kültürel alanlarda Batı tarzı yenilikler yapılmıştır.
Nizam-ı Cedit Ordusu:
- Yeniçeri Ocağı'nın bozulması nedeniyle oluşturulan düzenli, disiplinli ve modern bir ordudur.
- Avrupa usulü eğitim verilmiş, Fransız subaylar tarafından eğitilmiştir.
- Selimiye ve Levent kışlaları bu ordunun eğitim alanları olmuştur.
İrad-ı Cedit Hazinesi:
- Nizam-ı Cedit ordusunun masraflarını karşılamak için oluşturulan özel bir hazinedir.
- Ekonomiyi toparlamak ve ıslahatların finansmanını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Yeniçerilere Talim Zorunluluğu:
- Bozulan askerî düzeni toparlamak için Yeniçerilerin eğitim alması zorunlu hale getirilmiştir.
Mühendishane-i Berri-i Hümayun:
- Kara Mühendishanesi olarak kurulan okulda subay yetiştirilmiştir.
- Matematik, topçuluk ve istihkam eğitimi verilmiştir.
Tersanelerin ve Donanmaların Yenilenmesi:
- Osmanlı donanmasının modernizasyonu sağlanmış, tersaneler yenilenmiştir.
- İngiltere ve Fransa'dan teknik uzmanlar getirilmiştir.
Selimiye ve Levent Kışlaları:
- Modern askeri eğitim için kurulan kışlalardır.
- Yeni düzenlemeler kapsamında askerlerin eğitim alanları olmuştur.

İrad-ı Cedit Hazinesi:
- Yeni ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulmuştur.
- Vergiler artırılmış, mali disiplin sağlanmaya çalışılmıştır.
Yerli Malı Kullanımının Teşviki:
- Dışarıya bağımlılığı azaltmak ve yerli üretimi desteklemek amacıyla uygulanmıştır.
- Lüks tüketim yasakları getirilmiştir.

Meşveret Meclisi:
- Devlet meselelerinin görüşüldüğü, danışma amacı taşıyan bir meclistir.
- Şura geleneğinden esinlenilmiştir.
Daimi Elçiliklerin Açılması:
- Avrupa'nın diplomatik yapısını ve gelişmelerini yakından takip etmek için Londra, Paris, Viyana ve Berlin'de daimi elçilikler kurulmuştur.
- İlk daimi elçi, Yusuf Agâh Efendi'dir ve Londra'ya gönderilmiştir.
Askeri Okullarda Fransızca Resmi Dil:
- Batı ile yakınlaşmanın bir göstergesi olarak askeri okullarda Fransızca öğretilmiştir.
Matbaa-i Amire:
- Devlet matbaası olarak kurulan Matbaa-i Amire, devletin resmî yayınlarını basmak için oluşturulmuştur.
- İlk devlet matbaası olması açısından önemlidir.

Fransız İhtilali'nin Etkileri:
- Milliyetçilik akımları nedeniyle Osmanlı'nın çok uluslu yapısı tehdit altına girmiştir.
Osmanlı-Rusya ve Avusturya Savaşları:
- Osmanlı, Rusya ve Avusturya'ya karşı kayıplar yaşamış, toprak kaybetmiştir.
Kabakçı Mustafa İsyanı (1807):
- Yeniçeriler ve bazı çıkar gruplarının tepkisiyle çıkan isyandır.
- III. Selim tahttan indirilmiş, Nizam-ı Cedit uygulamaları sona ermiştir.
- Bu isyan, ıslahatların başarısız olmasına ve III. Selim'in ölümüne neden olmuştur.

Başarılar:
- Batılılaşma hareketleri resmen başlamış ve askerî eğitim modernleşmiştir.
- Avrupa ile siyasi ilişkilerde ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Ekonomik alanda kısmi iyileşmeler sağlanmıştır.
Başarısızlıklar:
- Yeniçerilerin ve ulemaların tepkisi nedeniyle isyanlar çıkmış, düzenlemeler kalıcı olamamıştır.
- Nizam-ı Cedit ordusuna karşı tepkiler, yeniliklerin devamını engellemiştir.
- İç karışıklıklar ve dış tehditler reformların etkisini sınırlamıştır.

Nizam-ı Cedit: III. Selim'in reformlarına verilen isimdir.
İrad-ı Cedit Hazinesi: Nizam-ı Cedit ordusunun masraflarını karşılamak amacıyla oluşturulmuştur.
İlk Daimi Elçi: Yusuf Agâh Efendi'dir, Londra'ya gönderilmiştir.
Mühendishane-i Berri-i Hümayun: Batı tarzında subay yetiştirmek amacıyla kurulmuştur.
Kabakçı Mustafa İsyanı: III. Selim'i tahtan indiren isyandır.
Matbaa-i Amire: İlk devlet matbaasıdır.