İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Kültür ve Medeniyet

 

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Kültür ve Medeniyet - Detaylı Konu Anlatımı

1. Hükümdarlık Sembolleri ve Unvanlar

Hükümdarlık Sembolleri:

• Otağ (Çadır): Hükümdarın sarayı ve devletin merkezidir.
• Nevbet (Davul): Hükümdarın gelişini ve savaş durumlarını bildirmek için çalınır.
• Tuğ (Sancak): Devleti ve hükümdarı temsil eden simgedir.
• Örgin (Taht): Hükümdarın oturduğu taht, hükümdarlık sembolüdür.
• Kemer (Kur): Gücün ve hâkimiyetin simgesidir.
• Kotuz (Sorguç): Hükümdarın başındaki tüylerle süslenmiş taçtır.
• Kamçı (Berge): Disiplinin ve cezalandırmanın sembolüdür.
• Yarlığ (Ferman): Hükümdarın emirlerini içeren belgeler.

Hükümdarlık Unvanları:

• Hakan, Kağan, Han, Yabgu, Tanhu: Devlet başkanı anlamına gelir.
• İdikut, İlteber, Şanyu, Erkin: Farklı dönemlerde ve devletlerde hükümdarlık unvanlarıdır.

Kut Anlayışı:

• Tanrı tarafından hükümdara verilen kutsal yetki anlamına gelir. Hükümdar, Tanrı'nın yeryüzündeki temsilcisi olarak kabul edilir.

2. Hükümdarın Görevleri:

• Töreyi uygulamak ve adaleti sağlamak.
• Kurultayı toplamak ve yönetmek.
• Ordunun komutanı olmak.
• Halkın refah ve mutluluğunu sağlamak.

3. Devlet Yapısı ve Meclisler:

Kurultay:

• Devlet meselelerinin konuşulup karara bağlandığı meclistir.
• Kağan başkanlığında toplanır. Kağan yoksa Aygucı başkanlık eder.
• Kurultay üyelerine Toygun denir.
• Peçenekler’de: Komenton
• Tabgaçlar’da: Nazırlar Meclisi
• Tuna Bulgarları’nda: Millet Meclisi
• Hazarlar’da: İhtiyarlar Meclisi
• Avrupa Hun Devleti’nde: Seçkinler Meclisi

Devlet Yönetimi:

• Hükümet: Ayuki
• Askerî valiler: Tutuk
• Bakanlar: Buyruk
• Hanedan üyesi komutanlar: Şad
• Sivil yöneticiler: Apa
• Vergi memurları: Tudun
• Yazışmalardan sorumlu: Bitigci
• Dış işlerden sorumlu: Tamgacı
• Hükümdarın çocukları: Tigin
• Doktorlar: Otacı
• Hazine görevlisi: Ağılıg
• Yargıçlar: Yargucu
• Hükümdar çocuklarının eğitmeni: Ataman

4. Sosyal ve Ailevi Yapı:

• Aile: Oğuş
• Sülale: Urug
• Boy: Bod
• Millet: Budun
• Devlet: İl

5. Din ve İnanç:

• Cehennem: Tamu
• Cennet: Uçmağ
• Din adamları: Şaman
• Ölenin arkasından yakılan ağıt: Sagu
• Mezar: Kurgan
• Cenaze töreni: Yuğ

6. Hukuk Sistemi:

• Töre: Yazısız hukuk kurallarıdır. Adalet, iyilik, faydalılık, insanlık ve eşitlik temel ilkeleridir.
• Tüz: Yönetilenler ve yönetenler arasındaki yazılı olmayan sözleşmedir.

7. Ekonomi ve Ticaret:

• Para Türleri:
  • Çav: Uygurlarda kağıt para.
  • Böz: Uygurlarda bez para.
  • Yarmağ: Madeni para.
• Ekonomik Faaliyetler: Ticaret, hayvancılık ve zanaat faaliyetleri öne çıkmıştır.

8. Kültürel Unsurlar ve Alfabeler:

• Milli Alfabeler: Göktürk Alfabesi ve Uygur Alfabesi.
• Edebi Eserler:
  • Oğuz Kağan Destanı: Asya Hunları
  • Göç ve Türeyiş Destanı: Uygurlar
  • Manas Destanı: Kırgızlar
  • Alp Er Tunga ve Şu Destanı: İskitler
  • Bozkurt ve Ergenekon Destanı: Göktürkler
  • Yenisey Yazıtları: Kırgızlar

9. Hayvanlar ve Semboller:

• Türk'ün Kanadı: At
• Anne: Ög
• Baba: Kang

KPSS İçin Özet ve Notlar:

Konu	Bilgi	KPSS İçin Önemli Not
Hükümdarlık Sembolleri	Otağ, Tuğ, Örgin	Yönetim sembolleri mutlaka bilinmeli.
Devlet Yapısı	Kurultay, Ayuki	Meclislerin isimleri ve görevleri ezberlenmeli.
Din ve İnanç	Tamu, Uçmağ, Şaman	İnanç sistemleriyle ilgili kavramlar önemlidir.
Destanlar	Oğuz Kağan, Manas	Hangi destanın hangi devlete ait olduğu bilinmeli.

📌 KPSS Çalışma Önerileri:

• Hükümdarlık sembollerini ve unvanlarını tekrar edin.
• Kurultay’ın görevlerini ve üyelerini öğrenin.
• Destanlar ve hangi millete ait olduklarını unutmayın.
• Töre ve Tüz arasındaki farkı kavrayın.
• Dinî inanışlar ve cenaze törenlerine dikkat edin.

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Kültür ve Medeniyet konusuyla ilgili soru-cevaplar:

---

Soru 1: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kullanılan hükümdarlık sembollerinden üç tanesi nelerdir?
Cevap: Otağ (Çadır), Tuğ (Sancak), Örgin (Taht).

---

Soru 2: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarın unvanlarından üç tanesini sayınız.
Cevap: Hakan, Kağan, Han.

---

Soru 3: Hükümdarın ülkeyi yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiği inancına ne denir?
Cevap: Kut.

---

Soru 4: Hükümdarın töreyi uygulamak, adaleti sağlamak, kurultayı toplamak gibi görevleri hangi yönetim anlayışını ifade eder?
Cevap: Teokratik ve sosyal devlet anlayışı.

---

Soru 5: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarın yazılı emirlerine ne ad verilir?
Cevap: Yarlığ (Ferman).

---

Soru 6: Hükümdarın orduya komutanlık etme görevi hangi askeri yapıyı güçlendirmektedir?
Cevap: Merkeziyetçi askeri yapı.

---

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devlet meselelerinin konuşulup karara bağlandığı meclislere ne denir? Cevap: Kurultay

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay kimin başkanlığında toplanır? Cevap: Kağan

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kağan olmadığı zaman Kurultay’a kim başkanlık eder? Cevap: Aygucı

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay üyelerine ne denir? Cevap: Toygun

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay üyeleri kimlerden oluşur? Cevap: Kağan, Hatun, Hanedan üyeleri, Ayuki, Boy beyleri, Halkın ileri gelenleri, Aygucu, Askeri ve Sivil yöneticiler

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay ne tür bir meclistir ve son kararı kim verir? Cevap: Danışma meclisidir, son kararı Kağan verir.

Soru: Peçenekler’de Kurultay’a ne ad verilirdi? Cevap: Komenton

Soru: Tabgaçlar’da Kurultay’a ne denirdi? Cevap: Nazırlar Meclisi

Soru: Tuna Bulgarları’nda Kurultay’ın adı nedir? Cevap: Millet Meclisi

Soru: Hazarlar’da Kurultay’a ne isim verilmiştir? Cevap: İhtiyarlar Meclisi

Soru: Avrupa Hun Devleti’nde Kurultay’a ne denir? Cevap: Seçkinler Meclisi

Soru:İslamiyet öncesi Türk devletlerinde  Askeri valilere ne denir? Cevap: Tutuk

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Hükümete ne ad verilirdi? Cevap: Ayuki

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Bakanlara ne denirdi? Cevap: Buyruk

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Hanedan üyesi komutanlara ne ad verilirdi? Cevap: Şad

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Sivil yöneticilere ne denirdi? Cevap: Apa

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Vergi memurlarına ne ad verilirdi? Cevap: Tudun

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Yazışmalardan sorumlu olan kişiye ne denirdi? Cevap: Bitigci

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Dış işlerden sorumlu olan kişiye ne denirdi? Cevap: Tamgacı

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Hükümdarın çocuklarına ne denirdi? Cevap: Tigin

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Doktorlara ne denirdi? Cevap: Otacı

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Hazineden sorumlu görevliye ne denirdi? Cevap: Ağılıg

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Yargıçlara ne denirdi? Cevap: Yargucu

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Hükümdar çocuklarının eğitmenine ne denirdi? Cevap: Ataman

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Mezarlara ne denirdi? Cevap: Kurgan

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Cenaze törenlerine ne ad verilirdi? Cevap: Yuğ

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Cennet’e ne denirdi? Cevap: Uçmağ

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Cehenneme ne denirdi? Cevap: Tamu

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Din adamlarına ne denirdi? Cevap: Şaman

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Ölen kişinin arkasından söylenen ağıtlara ne denirdi? Cevap: Sagu

Soru:İslamiyet öncesi Türk devletlerinde  Aileye ne denirdi? Cevap: Oğuş

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Sülaleye ne denirdi? Cevap: Urug

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Boylara ne denirdi? Cevap: Bod

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Millete ne denirdi? Cevap: Budun

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Devlete ne denirdi? Cevap: İl

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Türklerde devlet hangi dört ana unsurdan oluşur? Cevap: Oksızlık (bağımsızlık), Kün (halk), Vatan (ülke), Teşkilat

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Yöneten ile yönetilen arasındaki yazılı olmayan sözleşmelere ne denir? Cevap: Tüz

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Törenin değişmez hükümleri nelerdir? Cevap: Adalet (könilik), İyilik, Faydalılık (uzluk), İnsanlık, Eşitlik (tüzlük)

Soru: Türklerin kanadı olarak bilinen hayvan nedir? Cevap: At

Soru: Anneye ne denirdi? Cevap: Ög

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Babaya ne denirdi? Cevap: Kang

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Uygurlarda kağıt paraya ne denirdi? Cevap: Çav

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Uygurlarda bez paraya ne denirdi? Cevap: Böz

Soru: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Madeni paraya ne denirdi? Cevap: Yarmağ

Soru: Türklerin milli alfabeleri hangileridir? Cevap: Göktürk ve Uygur alfabeleri

Soru: Oğuz Kağan Destanı hangi devlete aittir? Cevap: Asya Hun Devleti

Soru: Göç ve Türeyiş Destanları hangi devlete aittir? Cevap: Uygurlar

Soru: Manas Destanı hangi devlete aittir? Cevap: Kırgızlar

Soru: Alp Er Tunga ve Şu Destanları hangi devlete aittir? Cevap: İskitler

Soru: Yenisey Yazıtları hangi devlete aittir? Cevap: Kırgızlar

Soru: Bozkurt ve Ergenekon Destanları hangi devlete aittir? Cevap: Göktürkler