İzmir'in İşgali

 

İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919)

İzmir’in işgali, I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti’nin topraklarının paylaşılması sürecinde yaşanan önemli olaylardan biridir. Paris Barış Konferansı'nda alınan kararlar doğrultusunda Yunanistan, İngiltere'nin desteğiyle İzmir'i işgal etmiştir. Bu işgal, Milli Mücadele'nin başlamasında etkili olan önemli bir dönüm noktasıdır.

İzmir'in İşgalinin Nedenleri:

• Paris Barış Konferansı'nda İzmir ve çevresinin İtalya yerine Yunanistan’a verilmesi.
• İngiltere'nin Desteği: İngiltere'nin, Yunanistan'ı Doğu Akdeniz'de bir müttefik olarak görmek istemesi.
• Megali İdea (Büyük Ülkü): Yunanistan’ın, Bizans İmparatorluğu'nu yeniden canlandırma hayali.
• İtilaf Devletleri'nin Osmanlı'yı Paylaşma Planları: Osmanlı Devleti'nin zayıflığı ve işgallerin kolaylığı.

İzmir’in İşgaline İlk Tepkiler:

• Hasan Tahsin'in İlk Kurşunu: İşgale karşı ilk kurşunu sıkan kişi, gazeteci ve vatansever Hasan Tahsin (Hukuk-i Beşer gazetesi yazarı) olmuştur. Bu olay, işgale karşı direnişin simgesi olmuştur.
• Albay Süleyman Fethi Bey'in Şehadeti: İzmir'de Yunan askerleri, Albay Süleyman Fethi Bey'e "Yaşa Venizelos!" diye bağırmasını emretmiş, ancak bunu reddeden Fethi Bey, işgalciler tarafından şehit edilmiştir.
• İşgale Karşı Halk Direnişi: İşgale karşı İzmir halkı ve çevre iller halkı arasında büyük bir tepki doğmuş, Kuva-yı Milliye hareketleri hız kazanmıştır.

İzmir'in İşgalinin Uluslararası Yankıları:

• Osmanlı Devleti'nin Tepkisi: Osmanlı Hükûmeti, İzmir’in işgalinin haksız olduğunu belirterek uluslararası bir inceleme talebinde bulunmuştur.
• Amiral Bristol Raporu:
  • Amerikalı Amiral Mark Lambert Bristol tarafından hazırlanan rapor, işgalin haksız olduğunu belirten ilk resmi belgedir.
  • Raporda, işgalin hukuka aykırı olduğu ve Yunanlıların bölgede zulüm yaptığı belirtilmiştir.
  • Bu rapor, Türklerin haklılığını dünyaya duyurmuş ancak işgalleri durdurmak için yeterli olmamıştır.

İzmir'in İşgalinin Sonuçları:

• Milli Mücadele'nin Başlangıcı: İzmir'in işgali, Anadolu'da işgallere karşı direnişin örgütlenmesini hızlandırmıştır.
• Kuva-yı Milliye'nin Kuruluşu: İşgale karşı yerel direniş kuvvetleri oluşturulmuş, bölgesel savunma cemiyetleri kurulmuştur.
• Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı: İzmir’in işgali, Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkmasında ve Kurtuluş Savaşı’nın fiilen başlamasında etkili olmuştur.
• Misak-ı Millî'nin Hazırlanması: İzmir’in işgali ve işgalcilere karşı direniş, Türk milletinin Misak-ı Millî kararlarını almasına zemin hazırlamıştır.

İzmir'in İşgali ve Milli Mücadele:

İzmir'in işgali, sadece bir şehrin işgali değil, tüm Anadolu'nun bağımsızlık mücadelesinin simgesi haline gelmiştir. Bu olay, Türk milletinin işgallere karşı birleşmesini sağlamış ve Kurtuluş Savaşı'nın temelini oluşturmuştur.