📌 Köprülü Mehmet Paşa ve Köprülüler Dönemi 

Köprülü Mehmet Paşa Kimdir?

• Köprülü Mehmet Paşa, Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet Dönemi'nde sadrazamlık yapmıştır.
• Osmanlı tarihinin en başarılı devlet adamlarından biridir ve sadrazam olarak görev yaparken devlete önemli hizmetlerde bulunmuştur.
• Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'nde, devleti toparlayarak adeta bir Yükselme Dönemi yaşatmıştır.
• Sadrazamlık görevi sırasında sert ve disiplinli bir yönetim anlayışı sergilemiştir.

Sadrazamlığa Gelişi ve Şartlı Kabulleri:

• 1656 yılında sadrazam olarak atanmıştır.
• Sadrazamlık görevini kabul ederken şartlar öne sürmüştür ve bu nedenle Osmanlı tarihinin ilk şartlı sadrazamı olarak bilinir.
• Köprülü Mehmet Paşa'nın öne sürdüğü şartlar şunlardır:
  • Devlet işlerine müdahale edilmemesi.
  • Geniş yetkilere sahip olması.
  • Uygulamalarında padişahın desteğini alması.
  • Aleyhindeki şikayetlere itibar edilmemesi.

Köprülü Mehmet Paşa'nın Islahatları ve Uygulamaları:

Köprülü Mehmet Paşa, sadrazam olduktan sonra devleti toparlamak için çeşitli ıslahatlar ve reformlar gerçekleştirmiştir:

📜 Merkezi Yönetimde Islahatlar:

• Saray ve harem ağalarının yönetimdeki etkisini azaltmıştır.
• Rüşvet ve iltimasla makam elde eden kişileri görevden almış, yolsuzluklara son vermeye çalışmıştır.
• Yeniçeriler üzerindeki disiplini yeniden sağlamış, disiplinsiz askerleri cezalandırmıştır.
• Saray harcamalarını kısıtlamış ve gereksiz masrafları ortadan kaldırmıştır.

⚔️ Askeri Islahatlar:

• Disiplinsiz ve isyana eğilimli Yeniçeriler üzerinde sıkı bir denetim sağlamış, otoriteyi artırmıştır.
• Devlet otoritesini sağlamak için Celali isyanlarını sert yöntemlerle bastırmıştır.
• Orduyu yeniden düzenleyerek seferlere hazırlıklı hale getirmiştir.

💰 Ekonomik Islahatlar:

• Vergi toplama sistemini düzene sokmuş, rüşveti ve yolsuzluğu azaltmıştır.
• Hazine gelirlerini artırmak için israfı engellemiş, mali disiplini sağlamıştır.
• Tarımsal üretimi artırmak için çiftçilerin topraklarını terk etmesini önlemiştir.

Köprülü Mehmet Paşa'nın Dış Politikası ve Seferleri:

• Köprülü Mehmet Paşa döneminde Osmanlı Devleti, bazı önemli dış politika başarıları kazanmıştır:
  • Venediklilerle mücadele: Osmanlı donanması toparlanmış ve Ege Denizi'nde Venedik etkisi kırılmıştır.
  • Erdel ve Eflak seferleri ile Avusturya ve Macaristan'daki Osmanlı hakimiyeti pekiştirilmiştir.
  • Girit Kuşatması: Köprülü Mehmet Paşa döneminde başlamış, ancak Girit Adası'nın fethi, oğlu Köprülü Fazıl Ahmet Paşa döneminde gerçekleşmiştir.

Köprülüler Dönemi:

Köprülü Mehmet Paşa'nın ardından ailesinden sadrazamlar göreve gelmiş ve bu dönem Köprülüler Dönemi olarak anılmıştır. Bu dönemde Osmanlı Devleti, Duraklama Dönemi içinde bir Yükselme yaşamıştır.

Köprülüler Dönemi Sadrazamları:

1. Köprülü Mehmet Paşa
2. Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
3. Köprülü Fazıl Mustafa Paşa
4. Amcazade Hüseyin Paşa

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Dönemi:

• Babası Köprülü Mehmet Paşa'nın ardından sadrazam olmuştur.
• Girit'in Fethi (1669): 24 yıllık kuşatmanın ardından alınmıştır.
• Viyana'ya Sefer: Uyvar Kalesi alınarak "Uyvar önünde bir Türk gibi güçlü" sözü ortaya çıkmıştır.
• Venediklilerle savaşlar: Girit ve Dalmaçya kıyılarında zaferler kazanılmıştır.

📌 KPSS İçin Önemli Notlar:

• Şartlı sadrazam olan ilk Osmanlı devlet adamı: Köprülü Mehmet Paşa
• Köprülüler Dönemi: Duraklama döneminde kısa süreli yükselme dönemidir.
• Girit Adası'nın fethi: Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından gerçekleştirilmiştir.
• Köprülüler Dönemi'nin sona ermesi: Amcazade Hüseyin Paşa'nın ölümüyle sona ermiştir.
• Celali İsyanlarını sert yöntemlerle bastıran sadrazam: Köprülü Mehmet Paşa