Memlükler (Devletü't-Türkiye)

 

Memlükler (Devletü't-Türkiye) - Detaylı Konu Anlatımı

Kuruluş ve Kurucusu

  • Kuruluş Tarihi: 1250
  • Kurucusu: İzzeddin Aybek
  • Kuruluş Yeri: Mısır, Kahire
  • Resmi Dil: Arapça
  • Resmi Din: İslam (Sünni)
  • Yıkılışı: 1517 yılında Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
  • Diğer Adı: Devletü't-Türkiye (Türklerin Devleti)

İzzeddin Aybek Kimdir?

  • İzzeddin Aybek: Memlük Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.
  • Memlükler, Aybek'in liderliğinde Eyyübiler Devleti'nin zayıflamasından yararlanarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

Memlükler'in Yönetim Anlayışı

  • Askeri Yönetim: Memlükler, kölemen askerlerden (gulam) oluşan bir askeri sınıf tarafından yönetilmiştir.
  • Sultanlık Sistemi: Hükümdarlık babadan oğula geçmezdi. En güçlü komutan sultan olurdu.
  • Meritokrasi: Askeri başarıya dayalı bir yönetim sistemi vardı. Güçlü olan yönetimi ele geçirirdi.
  • İslam Dünyası'nın Koruyucusu: Moğol istilasına karşı İslam dünyasını savunmuşlardır.

Ekonomik ve Sosyal Yapı

  • Ekonomi: Tarım, ticaret ve zanaat önemli gelir kaynaklarıydı.
  • Ticaret: Kahire, İskenderiye gibi şehirler ticaretin merkezi olmuştur.
  • Vergi Sistemi: Tarımsal üretimden vergi alınmıştır. Ticaret yolları üzerindeki gümrüklerden de vergi toplanmıştır.
  • İmar Faaliyetleri: Cami, medrese, kervansaray ve köprüler yaparak mimariye katkı sağlamışlardır.
  • Eğitim: Memlükler, medreseler aracılığıyla eğitim ve bilimi desteklemişlerdir.

Memlükler ve Moğollar

  • Ayn Calut Savaşı (1260): Memlükler, Moğolları ilk kez durdurmuş ve İslam dünyasını büyük bir yıkımdan kurtarmıştır.
    • Komutan: Sultan Baybars
    • Sonuç: Moğolların ilerleyişi durdurulmuş, İslam dünyası için bir dönüm noktası olmuştur.
  • Moğol Tehlikesine Karşı Kalkan: Memlükler, Moğollara karşı büyük bir savunma mekanizması oluşturmuştur.

Memlükler ve Haçlı Seferleri

  • Haçlılara karşı mücadele etmişler ve Haçlıların Kudüs'e yönelik saldırılarını durdurmuşlardır.
  • Haçlılardan kaleleri alarak Doğu Akdeniz'deki Haçlı varlığına son vermişlerdir.

Yıkılış Süreci

  • Osmanlılar ile İlişkiler: Yavuz Sultan Selim, Mercidabık (1516) ve Ridaniye (1517) Savaşları ile Memlükleri yıkmıştır.
  • Ridaniye Savaşı (1517): Yavuz Sultan Selim, Memlük Devleti'ni kesin olarak yıkmış, Mısır ve Hicaz bölgesini Osmanlı topraklarına katmıştır.
  • Halifeliğin Geçişi: Ridaniye Savaşı sonrası halifelik Osmanlılara geçmiştir.

Memlükler'in Önemi ve Mirası

  • Moğolları Durduran İlk Güç: Ayn Calut Savaşı, Moğol ilerleyişini durduran ilk savaş olarak tarihe geçmiştir.
  • İslam Dünyası'nın Koruyucusu: Kutsal topraklar olan Mekke ve Medine'yi korumuşlardır.
  • Kölemen Askerler: Kölemenler (gulamlar) sistemiyle güçlü bir askeri yapı oluşturmuşlardır.
  • Mimari ve Kültürel Miras: Kahire'de birçok cami, medrese ve kervansaray yaparak İslam kültürüne önemli katkılar sağlamışlardır.
  • Osmanlılara Miras: Osmanlılar, Memlüklerin askeri ve idari yapılarından etkilenmişlerdir.

KPSS İçin Notlar:

Özellik Detay
Kurucusu İzzeddin Aybek
Kuruluş Yeri Mısır, Kahire
Başkenti Kahire
Ayn Calut Savaşı (1260) Moğolların yenilgisi, İslam dünyasının kurtuluşu
Yıkılış Tarihi 1517
Yıkan Devlet Osmanlı Devleti
Kutsal Topraklar Hakimiyeti Mekke, Medine, Kudüs
Kölemen Askerler Gulamlar, köle askerler sistemi

KPSS İçin Çalışma Önerileri:

  • Ayn Calut Savaşı’nın önemi ve Moğolların durdurulması mutlaka öğrenilmelidir.
  • Memlükler'in kölemen asker sistemi ve sultanlık sisteminin babadan oğula geçmediği unutulmamalıdır.
  • Osmanlı-Memlük ilişkileri, özellikle Ridaniye Savaşı ve halifeliğin Osmanlılara geçişi önemlidir.
  • Memlükler'in Kahire’deki mimari ve kültürel eserleri hakkında genel bilgi sahibi olunmalıdır.


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Risaletü'n Nushiye kimin eseridir?