Mengücekliler

Mengüceklilerin Kuruluşu

Kurucusu: Mengücek Gazi
Kuruluş Tarihi: 1080 yılı civarında, Malazgirt Zaferi sonrasında kurulmuştur.
Kurulduğu Bölgeler: Erzincan, Divriği ve Kemah çevresi
Başkenti: İlk başkent Kemah’tır, ardından Erzincan ve Divriği merkez olarak kullanılmıştır.
Önemi: Mengücekliler, Anadolu'nun Türkleşmesi sürecinde önemli bir rol oynamışlardır.

Mengücek Gazi, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya gelen komutanlardan biridir.
Devlet, Mengücek Gazi'nin ölümünden sonra Erzincan ve Divriği olmak üzere iki kola ayrılmıştır.
- Erzincan Kolu: Türkiye Selçuklu Devleti'ne bağlı olarak varlığını sürdürmüştür.
- Divriği Kolu: Daha uzun süre bağımsız kalmış, ancak 1228'de Anadolu Selçuklu Devleti'nin hakimiyetine girmiştir.
Moğol istilası ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin genişlemesi sonucu Mengücekliler tamamen yıkılmıştır.

Mengücekliler, Anadolu'da mimari, sanat ve bilim alanında önemli eserler bırakmışlardır.
Divriği bölgesinde yoğunlaşan Mengücek mimarisi, dönemin en özgün eserlerini barındırır.
Divriği'deki eserlerde taş işçiliği, süsleme sanatları ve İslam sanatının izleri belirgindir.
Mengücekliler döneminde ilim ve sanat desteklenmiş, bilginler ve sanatçılar himaye edilmiştir.

Mengücekliler, Anadolu'da İslam mimarisinin önemli örneklerini vermişlerdir.
Divriği Ulucami, Anadolu'nun ilk külliyesi olarak kabul edilir.
Divriği Ulucami'nin taş işçiliği ve süslemeleri benzersiz olup dünya çapında ilgi görmektedir.

Önemli Eserler:

Divriği Ulucami ve Darüşşifası:
- 1228-1229 yıllarında Ahmed Şah ve eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır.
- UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alır.
- Anadolu'nun ilk külliyesi olarak kabul edilir.
- Hem cami hem de hastane (darüşşifa) olarak hizmet vermiştir.
- Taş işçiliği, mimarisi ve süslemeleriyle dikkat çeker.
Kemah Kalesi: Mengücek döneminde inşa edilmiştir.
Divriği Kale Camii: Mengüceklilerin önemli dini yapılarından biridir.

Moğol istilaları ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin genişleme politikaları sonucunda Mengücekler zayıflamıştır.
1228 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlanmışlardır.
1250'li yıllarda Moğol istilalarıyla tamamen yıkılmışlardır.

Konu	Bilgi
Kurucusu	Mengücek Gazi
Kuruluş Yeri	Erzincan, Divriği, Kemah
Başkenti	Kemah, Erzincan, Divriği
Önemli Eserler	Divriği Ulucami ve Darüşşifası (UNESCO Dünya Mirası), Kemah Kalesi
UNESCO Dünya Mirası	Divriği Ulucami ve Darüşşifası
Yıkılış Sebepleri	Anadolu Selçuklu Devleti'nin genişleme politikası, Moğol istilaları
Yıkılış Tarihi	1250'li yıllar

📌 KPSS Tarih için önemli not:

Divriği Ulucami ve Darüşşifası UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alması nedeniyle KPSS'de sıkça sorulabilecek bir konudur.
Mengücekliler, Anadolu’da kültürel ve mimari izler bırakmış önemli bir Türk beyliğidir.