📌 Osmanlı Devleti'nin Gerileme Döneminde Dış İlişkiler

Gerileme Dönemi (1699 - 1792)

Osmanlı Devleti'nin Karlofça Antlaşması (1699) ile başlayan ve Yaş Antlaşması (1792) ile sona eren dönemidir.
Bu dönemde Osmanlı Devleti, toprak kayıplarını önlemek ve yeniden güç kazanmak amacıyla ıslahat hareketlerine yönelmiştir.
Avrupa'nın askeri, ekonomik ve teknolojik üstünlüğü kabul edilmiştir.

Karlofça Antlaşması (1699) ile Venedik'e bırakılan Mora Yarımadası, Osmanlı Devleti tarafından geri alınmıştır.
Mora'nın geri alınması, Venedik ile Petervaradin Savaşı'na neden olmuştur.
Petervaradin Savaşı'nda Osmanlı yenilmiş ve ardından Pasarofça Antlaşması (1718) imzalanmıştır.

III. Ahmet Dönemi'nde imzalanmıştır.
Yukarı Sırbistan, Belgrad ve Banat Avusturya'ya bırakılmıştır.
Dalmaçya, Bosna ve Arnavutluk kıyıları Venedik'e verilmiştir.
Osmanlı'nın kaybettiği toprakları geri alma umudu sona ermiştir.
Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti gerileme sürecinde Avrupa'nın üstünlüğünü kabul etmiştir.

Fransa, Mısır'ı işgal etmiştir (1798).
El Ariş Ateşkes Antlaşması ile Fransa, Mısır'dan çekilmiştir.
Daha sonra Paris Antlaşması imzalanmış ve Mısır yeniden Osmanlı'ya bağlanmıştır.

Prut Antlaşması (1711):
- Azak Kalesi, Rusya'dan geri alınmıştır.
- Osmanlı, Karadeniz'deki üstünlüğünü bir süre daha sürdürmüştür.
Belgrad Antlaşması (1739):
- Osmanlı'nın Batı'da kazançlı olduğu son antlaşmadır.
- Azak Kalesi Osmanlı'ya bırakılmış, Karadeniz yeniden Türk gölü haline gelmiştir.
- Fransa'ya verilen kapitülasyonlar sürekli hale gelmiştir.
Küçük Kaynarca Antlaşması (1774):
- Osmanlı Devleti'nin ilk kez savaş tazminatı ödediği antlaşmadır.
- Kırım, Osmanlı'dan bağımsız olmuş, ancak dini açıdan Osmanlı halifesine bağlı kalmıştır.
- Rusya'ya Karadeniz'de ticaret yapma hakkı tanınmış, bu durum Karadeniz'in Türk gölü olma özelliğini sona erdirmiştir.
- Halifelik makamı ilk kez siyasi amaçla kullanılmıştır.
- Karadeniz'de Rusya üstünlük sağlamıştır.
Yaş Antlaşması (1792):
- Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu kabul edilmiştir.
- Osmanlı Devleti'nin Karadeniz'deki hâkimiyeti tamamen sona ermiştir.

Pasarofça Antlaşması (1718):
- Venedik ve Avusturya ile imzalanmıştır.
- Avrupa'nın üstünlüğü kabul edilmiştir.
Ziştovi Antlaşması (1791):
- Avusturya ile yapılan son önemli antlaşmadır.
- Osmanlı'nın Avusturya karşısındaki başarısızlıkları son bulmuş, Balkanlar'daki mevcut sınırlar korunmuştur.

Gerileme Dönemi: 1699-1792 yılları arasında sürmüştür.
Küçük Kaynarca Antlaşması: Osmanlı'nın ilk savaş tazminatı ödediği ve Kırım'ı kaybettiği antlaşmadır.
Pasarofça Antlaşması: Osmanlı'nın Avrupa'nın üstünlüğünü kabul ettiği antlaşmadır.
Belgrad Antlaşması: Batı'da Osmanlı'nın kazançlı çıktığı son antlaşmadır.
Yaş Antlaşması: Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu resmen kabul edilmiştir.