Paris Barış Konferansı

 

Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919)

Paris Barış Konferansı, I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra yenilen devletlerle yapılacak barış antlaşmalarının koşullarını belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Konferans, 18 Ocak 1919'da Paris'te başlamış ve dünya siyasi haritasını yeniden şekillendirmiştir.

Konferansın Amacı:

• Yenilen devletlerle yapılacak barış antlaşmalarının şartlarını belirlemek.
• İtilaf Devletleri arasında savaş sonrası paylaşımı düzenlemek.
• Wilson İlkeleri'ne dayanarak kalıcı bir barış sağlama iddiası.
• Dünyada barış ve güvenliği sağlamak amacıyla Milletler Cemiyeti'nin kurulması.

Konferansa Katılan Devletler:

• Toplam Katılımcı: 32 devlet katılmıştır.
• İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya gibi savaşın galipleri.
• ABD: Başkan Woodrow Wilson önderliğinde katılmış ve Milletler Cemiyeti'nin kurulması için yoğun çaba göstermiştir.
• Yenilen Devletler: Osmanlı Devleti dışındaki yenilen devletler (Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan) katılmıştır. Osmanlı Devleti ise görüşmelere davet edilmemiştir.

Konferansın Öne Çıkan Kararları:

1. Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) Kuruldu: Dünya barışını korumak amacıyla kuruldu ancak etkinliği sınırlı kaldı.
2. Manda ve Himaye Sistemi: Eski Osmanlı topraklarında doğrudan sömürgecilik yerine, "manda yönetimi" adı altında dolaylı kontrol sistemi kabul edildi.
   • İngiltere: Irak, Filistin ve Ürdün'ü manda yönetimi altına aldı.
   • Fransa: Suriye ve Lübnan'ı manda yönetimi altına aldı.
3. İtalya'ya Verilen İzmir ve Çevresinin Yunanistan'a Verilmesi:
   • İngiltere'nin desteğiyle İzmir, Yunanistan'a bırakıldı.
   • Bu durum İtalya'nın tepkisine yol açtı ve İtilaf Devletleri arasında ilk ciddi görüş ayrılığı yaşandı.
4. Almanya'ya Ağır Yaptırımlar: Almanya'nın ekonomik, askeri ve siyasi gücünü sınırlandıran sert yaptırımlar getirildi. Bu yaptırımlar daha sonra II. Dünya Savaşı'nın sebeplerinden biri olacaktır.

Paris Barış Konferansı'nın Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri:

• Osmanlı Devleti'nin toprakları üzerinde Manda ve Himaye sistemi uygulanarak doğrudan işgaller başladı.
• Osmanlı Devleti'nin parçalanmasına yönelik politikalar belirginleşti.
• Osmanlı Devleti'nin geleceğiyle ilgili kararlar İtilaf Devletleri tarafından alınmış ve Osmanlı bu kararlara dâhil edilmemiştir.
• Misak-ı Millî kararlarının alınmasında Paris Barış Konferansı'nda alınan kararlar etkili olmuştur.

Paris Barış Konferansı'nın Sonuçları:

• İtilaf Devletleri Arasında Çatışmalar: İtalya, İzmir’in Yunanistan’a verilmesine tepki göstererek İtilaf Devletleri'nden uzaklaşmaya başlamıştır.
• Almanya'nın Tepkisi: Almanya’ya ağır yaptırımlar içeren Versay Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma, Almanya’nın siyasi ve ekonomik olarak çökmesine neden olmuş ve Nazizm'in doğmasına zemin hazırlamıştır.
• II. Dünya Savaşı'na Zemin Hazırlığı: Konferansta yapılan adaletsiz ve sert uygulamalar, II. Dünya Savaşı'nın temel nedenlerinden biri olmuştur.

Özet:

Paris Barış Konferansı, dünya tarihinin önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Savaş sonrası düzeni sağlama iddiası taşırken, yeni çatışmaların ve anlaşmazlıkların temelini atmıştır. Konferansta alınan kararlar, Osmanlı'nın sonunu hazırlayan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini başlatan önemli gelişmelere zemin oluşturmuştur.