Sultan Abdülaziz ve Islahatları

 

Sultan Abdülaziz ve Islahatları

Sultan Abdülaziz'in Saltanatı ve Kişiliği

• Saltanat Dönemi: 1861 - 1876
• Doğum: 9 Şubat 1830
• Vefat: 4 Haziran 1876
• Babası: II. Mahmud
• Annesi: Pertevniyal Sultan

Sultan Abdülaziz, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme çabalarını devam ettiren, Batı'ya yönelik ilişkileri geliştirmeye çalışan bir padişahtır. Hem iç hem de dış politikada yenilikçi adımlar atmıştır. Ancak ekonomik zorluklar, dış borçlar ve iç huzursuzluklar döneminde tahttan indirilmiş ve şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmiştir.

Sultan Abdülaziz'in İlklere İmza Atması

1. Avrupa’ya Giden İlk Padişah: Abdülaziz, 1867 yılında Fransa, İngiltere ve Belçika'yı ziyaret ederek Avrupa'ya resmi bir ziyaret yapan ilk Osmanlı padişahı olmuştur.
2. Yurtdışına Çıkan İlk Padişah: Osmanlı Devleti'nde yurtdışına çıkan ilk padişahtır.
3. Mısır'ı Ziyaret Eden Padişah: Yavuz Sultan Selim'den sonra Mısır'ı ziyaret eden tek Osmanlı padişahıdır.
4. Heykeli Yapılan İlk ve Tek Padişah: Abdülaziz'in heykeli, Avrupa'da yapılmıştır ve bu durum dönemin Batı ile olan yakınlaşmasının bir göstergesidir.

Sultan Abdülaziz Döneminde Yapılan Islahatlar

Eğitim ve Kültürel Alandaki Islahatlar

• Darülmuallimât (Kız Öğretmen Okulu): Kadın öğretmen yetiştirmek amacıyla açılmıştır.
• Maarif-i Umumiye Nizamnamesi (1869): Eğitim sistemini düzenleyen önemli bir yasadır. İlköğretim zorunlu hale getirilmiştir.
• Darüşşafaka: Yetim çocuklara eğitim veren modern bir okul olarak açılmıştır.
• Galatasaray Sultanisi: Modern anlamda eğitim veren lise statüsünde bir okuldur.
• Darülfünun: İstanbul Üniversitesi'nin temellerini atan ilk üniversite olarak açılmıştır.

Hukuk ve İdari Alandaki Islahatlar

• Mecelle: İslam hukukuna dayanan ilk medeni kanundur. Ahmet Cevdet Paşa'nın başkanlığında hazırlanmıştır.
• Nizamiye Mahkemeleri: Adli sistemde reform amacıyla kurulan mahkemelerdir.
• Divan-ı Ahkam-ı Adliye: Yargı kararlarını düzenleyen bir yüksek mahkeme olarak kurulmuştur.
• Şuray-ı Devlet (Danıştay): İdari davalara bakan yüksek mahkeme olarak kurulmuştur.
• Vilayet Nizamnamesi: Eyaletlerin yönetimini düzenleyen bir yönetmelik çıkarılmıştır.

Sosyal ve Sağlık Alanındaki Islahatlar

• Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay): Osmanlı döneminde kurulan ve savaş ve afetlerde yardım faaliyetlerinde bulunan bir yardım kuruluşudur.
• Memleket Sandıkları: Çiftçilere kredi sağlayan bir sistem olarak kurulmuştur ve Ziraat Bankası'nın temelini oluşturur.

Sanat, Basın ve Kültür

• İlk Mizah Dergisi: Diyojen adlı dergi çıkarılmıştır.
• İlk Resim Sergisi: Şeker Ahmet Paşa tarafından düzenlenmiştir.
• İlk Posta Pulu: Abdülaziz döneminde basılarak posta hizmetlerinde kullanılmıştır.
• Tasvir-i Efkar Gazetesi: Şinasi'nin çıkardığı bu gazete, dönemin önemli fikir gazetelerinden biridir.

Mimari ve Sanat Eserleri

• Çırağan ve Beylerbeyi Sarayları: Batı tarzında inşa edilen bu saraylar dönemin mimari anlayışını yansıtır.
• Resim ve Heykel: Abdülaziz, sanata önem veren bir padişah olarak Batılı sanatçıları sarayına davet etmiştir.

Sultan Abdülaziz Döneminin Sonuçları

• Batılılaşma çabaları hız kazanmıştır ancak mali sorunlar giderek artmıştır.
• Dış borçlar nedeniyle ekonomik bağımsızlık zayıflamış, 1875 yılında iflas ilan edilmiştir.
• Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, devlet yönetiminde istikrarsızlığa yol açmış ve 1876'da I. Meşrutiyet'e geçilmiştir.
• Sanat ve eğitim alanındaki gelişmeler, modernleşme sürecini desteklemiştir.