Taşra Teşkilatı Nedir?

Taşra teşkilatı, merkezi yönetimin yereldeki temsilciliğidir. Devletin il ve ilçe düzeyinde yürütülen yönetim faaliyetlerini organize eder ve denetler. Taşra teşkilatı, merkezi yönetimin taşradaki uzantısıdır.

Taşra Teşkilatının Unsurları

Taşra teşkilatı, İl Genel İdaresi, İlçe İdaresi ve Yerinden Yönetim olarak üç ana başlıkta incelenir.

1. İl Genel İdaresi

İl genel idaresi, merkezi yönetimin il düzeyindeki örgütlenmesidir. Merkezi yönetim adına illerde yürütülen hizmetlerin koordinasyonundan sorumludur.

Vali: İlin en üst düzeydeki mülki amiridir. Cumhurbaşkanı kararıyla atanır. Merkezi yönetimin temsilcisidir ve ildeki kamu düzenini sağlar.
İl İdare Şube Başkanları: İlde bulunan merkezi idareye ait tüm kamu kurumlarının amirleridir. (Emniyet müdürü, sağlık müdürü vb.)
İl İdare Kurulu: Valinin başkanlığında toplanır. İl düzeyinde karar alma süreçlerinde danışma organı olarak görev yapar.

2. İlçe İdaresi

İlçe idaresi, ilçelerde devletin otoritesini temsil eder ve kamu hizmetlerini yürütür.

Kaymakam: İlçenin en üst mülki amiridir. Vali yardımcılarına benzer bir görev yapar ve Cumhurbaşkanlığı onayıyla atanır.
İlçe İdare Şube Başkanları: İlçede bulunan merkezi idareye bağlı kamu kurumlarının başkanlarıdır.
İlçe İdare Kurulu: Kaymakamın başkanlığında toplanır. İlçede karar alma süreçlerinde danışma organıdır.

3. Yerinden Yönetim

Yerinden yönetim, merkezi idare dışında kendi kararlarını alabilen, özerk kamu tüzel kişilikleridir. İl özel idaresi, belediye idaresi ve köy idaresi olarak üçe ayrılır.

İl Özel İdaresi:

İlin yerel hizmetlerini yürütmek amacıyla oluşturulmuş yerel yönetim birimidir.

Vali: İl özel idaresinin başkanıdır.
İl Genel Meclisi: Halk tarafından seçilen üyelerden oluşur. İlin bütçesini hazırlar ve kararlar alır.
İl Encümeni: İl genel meclisinin yürütme organıdır. İcra organı olarak görev yapar.

Belediye İdaresi:

Belediye sınırları içinde yerel hizmetleri yürütmekten sorumludur.

Belediye Başkanı: Halk tarafından seçilir. Belediyenin en üst yöneticisidir.
Belediye Meclisi: Belediye kararlarını alan, bütçe ve planlamaları yapan organdır.
Belediye Encümeni: Belediye başkanı ve belirli sayıda meclis üyelerinden oluşur. Kararların icra organıdır.

Köy İdaresi:

Köylerde yerel yönetimi sağlar.

Muhtar: Köy halkı tarafından seçilir. Köyün yöneticisidir.
Köy İhtiyar Meclisi: Köyün yaşlı ve deneyimli insanlarından oluşur. Muhtara danışmanlık yapar.
Köy Derneği: Köydeki yerel hizmetlerin yürütülmesine katkı sağlar.

Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kuruluşlar:

Bu kuruluşlar doğrudan Cumhurbaşkanına bağlı olarak çalışır ve onun yetkisi altındadır.

Milli Güvenlik Kurulu
Devlet Denetleme Kurulu
Savunma Sanayi Başkanlığı
İletişim Başkanlığı
Türkiye Varlık Fonu
Diyanet İşleri Başkanlığı
Milli İstihbarat Başkanlığı
Strateji ve Bütçe Başkanlığı
Devlet Arşivleri Başkanlığı
Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı

Cumhurbaşkanı Onayıyla Atanan Kamu Görevlileri:

Kaymakam
Vali Yardımcısı
Bölge Müdürü
Defterdar
İl Emniyet Müdürleri
Bakanlık İl Müdürleri
Bakanlık Daire Başkanları
Bakanlık Müfettişleri

Cumhurbaşkanı Kararıyla Atanan Kamu Görevlileri:

Vali
Rektör
Büyükelçi
TRT Genel Müdürü
Bakan Yardımcıları
Milli İstihbarat Başkanı
Diyanet İşleri Başkanı
Merkez Bankası Başkanı
Yükseköğretim Kurulu Üyeleri

KPSS İçin Önemli Notlar:

Vali ve Kaymakamların atama usullerini iyi bilmek önemli.
İl genel meclisi ve belediye meclisi halk tarafından seçilirken, encümen üyeleri seçilmiş ve atanmış kişilerden oluşur.
Taşra teşkilatı ile yerinden yönetim farklarına dikkat edilmelidir.

Bu Blogda Ara

Kpss Ders Notları