YÜRÜTME (Cumhurbaşkanlığı Sistemi)

 

YÜRÜTME (Cumhurbaşkanlığı Sistemi)

Türkiye Cumhuriyeti'nde yürütme yetkisi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Cumhurbaşkanına verilmiştir. Cumhurbaşkanı, devletin başı olup yürütme yetkisini Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanır. İşte Cumhurbaşkanlığı seçim süreci, adaylık koşulları ve görev süresi ile ilgili ayrıntılar:

---

1. Yürütme Yetkisinin Tanımı

• Yürütme Yetkisi: Anayasa ve kanunlara uygun olarak Cumhurbaşkanı tarafından kullanılır.
• Cumhurbaşkanı: Devletin başıdır. Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder.

---

2. Cumhurbaşkanı Seçimi

• Adaylık Koşulları:

  • Yaş: 40 yaşını doldurmuş olmalıdır.
  • Eğitim: Yükseköğrenim yapmış olmalıdır.
  • Vatandaşlık: Türk vatandaşı olmalıdır.
  • Seçme Yeterliliği: Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmalıdır.

• Aday Gösterme Yetkisi:

  • Siyasi parti grupları,
  • Son genel seçimlerde toplam geçerli oyların en az %5'ini alan siyasi partiler (tek başına veya birlikte),
  • En az 100.000 seçmen.

---

3. Cumhurbaşkanlığı Seçim Süreci

• Görev Süresi: 5 yıldır. Bir kişi en fazla iki dönem Cumhurbaşkanı seçilebilir.

• İlk Tur: Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan (yarıdan bir fazlası) Cumhurbaşkanı seçilir.

  • Salt çoğunluk: Toplam geçerli oyların yarısından bir fazlasıdır.

• İkinci Tur: İlk turda çoğunluk sağlanamazsa, en çok oy alan iki aday arasında yapılır.

  • İkinci Tur Tarihi: İlk oylamayı izleyen ikinci pazar günü yapılır.
  • Kazanan: Geçerli oyların çoğunluğunu alan aday seçilir.

• İkinci Tura Katılmayan Aday:

  • Katılamayan aday yerine, birinci turda sıralamada üçüncü olan aday katılır.

• Tek Aday Durumu:

  • İkinci turda tek aday kalırsa, seçim referandum şeklinde yapılır.
  • Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu alırsa seçilir.

---

4. Seçimlerin Yenilenmesi ve Cumhurbaşkanının Görev Süresi

• Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin Yenilenmesi:
  • İkinci turda da gerekli çoğunluk sağlanamazsa, sadece Cumhurbaşkanlığı seçimi yenilenir.
• Mevcut Cumhurbaşkanının Görev Süresi:
  • Yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayana kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder.
• Meclis Üyeliğinin Sonlanması:
  • Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği sona erer.

---

5. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerine İlişkin Diğer Esaslar

• Seçimlere ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla belirlenir.
• Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisini kullanırken yetkilerini Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirir.

---

Cumhurbaşkanlığı Seçim Süreci - Özet Tablo

Durumlar	Şartlar	Sonuçlar
İlk Tur	Salt çoğunluk (geçerli oyların %50+1'i)	Çoğunluğu alan seçilir
İkinci Tur	En çok oy alan iki aday	Çoğunluğu alan seçilir
İkinci Turda Tek Aday	Referandum şeklinde	Salt çoğunlukla seçilir
İkinci Turda Çoğunluk Sağlanamaması	Seçim yenilenir	Sadece Cumhurbaşkanlığı seçimi yenilenir
Görev Süresi	5 yıl, en fazla 2 dönem	Görev süresi dolana kadar görevde kalır